آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که کودکان شما هنگام مواجهه با مشکلات خود چه واکنشی نشان می‌دهند؟ شاید برای شما هم پیش آمده که فرزندتان پس برگشتن از مدرسه ناراحت است و تا مدتی کلافه و گوشه گیر می‌باشد.
بسیاری از کودکان نمی‌دانند در هنگام مواجه با مسئله و مشکل چه واکنشی از خود نشان دهند. احتمالا مثلا کودک شما نمی‌داند در موقعیت‌های مختلف، مثلا اگر در مدرسه نمره پایینی بگیرد و یا با صمیمی‌ترین دوست خود دعوا کند باید چگونه عمل کند.
در این مطلب قصد داریم به اهمیت مهارت حل مسئله در کودکان بپردازیم و ببینیم کسب مهارت حل مسئله چه فوایدی برای کودکان دارد.
فرایند حل مسئله
احتمالا بسیاری از افراد را دیده اید که در طول زندگی خود چندین مسیر نادرست را امتحان کرده اند اما هنوز نمی‌توانند برای آینده ی خود تصمیم درستی بگیرند. می‌توان گفت بسیاری از سردرگمی‌ها و مشکلات بزرگسالی به مهارت حل مسئله در دوران کودکی بر می‌گردد.
وقتی یک کودک برای رسیدن به هدف خود متوجه فرصت، تهدید و یا مانعی می‌شود درواقع با یک مسئله روبرو شده است. در اینجاست که مهارت حل مسئله به او کمک می‌کند تا بتواند از این موقیت به درستی عبور کند. بیایید ببینیم فرآیند حل مسئله چگونه است:
- تشخیص مسئله: ابتدا کودک باید مسئله را به درستی تشخیص دهد. متلا زمانی که با دوست خود دعوا می‌کند، تشخیص دهد اصلی‌ترین موضوعی که باعث دعوا شده کدام است.
- یافتن راه حل: بعد از اینکه اصل مسئله را تشخیص داد، راه حل هایی را برای آن ارائه دهد.
- امتحان کردن راه حل‌ها و ارزیابی نتیجه ی آن ها: در این مرحله کودک راه حل هایی را که ارائه داده است امتحان می‌کند، به نتیجه ی آنها فکر می‌کند و در نهایت بهترین راه حل را انتخاب می‌کند.
جالب است بدانید مهارت حل مسئله اساس تمام زمینه‌های علمی دیگر مانند ریاضی، علوم و هنر است. در هرکدام از علوم ذکر شده کودک ابتدا باید بتواند اصل مسئله را تشخیص دهد، برای آن راه حل ذکر کند و در نهایت بهترین راه حل را انتخاب کند.
نقش برنامه نویسی در مهارت حل مسئله در کودکان
چرا کودکان و نوجوانان باید برنامه نویسی یاد بگیرند؟ زیرا یکی از راه هایی که می‌توان به کمک آن مهارت حل مسئله و تفکر ریاضی را به کودکان یاد داد، برنامه نویسی است. اولین گام، تقسیم یک موضوع به بخش‌های کوچک‌تر است تا حل آن ساده شود. زمانی که کودک می‌خواهد با استفاده از برنامه نویسی یک بازی طراحی کند، شکستن مسئله به زیر مسئله‌های کوچک‌تر اهمیت زیادی دارد. درواقع او باید پروژه ای را که قرار است انجام دهد را به چند مینی پروژه تقسیم کند.
او برای حل کردن هر کدام از آن مینی پروژه ها، دفعات زیادی به مشکل بر می‌خورد و برای رفع آنها راه‌های زیادی را امتحان می‌کند. این فرآیند به کودکان کمک می‌کند که بتوانند مهارت حل مسئله را به خوبی درک کنند و آموزش ببینند. اعتماد به نفس و حس استقلالی که کودک بعد از به پایان رساندن پروژه خود به دست می‌آورد، تاثیر زیادی در خلاقیت و تصمیم گیری‌های فردی او خواهد داشت.
مزایای تقویت برنامه نویسی و مهارت حل مسئله در کودکان
کارشناسان معتقد هستند یادگیری برنامه نویسی در عصر حاضر مانند یادگیری خواندن و نوشتن است و چون یادگیری در سن پایین سریع است، پس آموزش برنامه نویسی به کودکان بسیار حائز اهمیت می‌باشد. برنامه نویسی می‌تواند مزایای زیادی در تربیت کودکان و جهت دهی اهداف آنها داشته باشد.
یادگیری مشورت
یکی از مزایای برنامه نویسی در کودکان این است که کودک برای حل مسئله خود مجبور می‌شود با دیگران مشورت کند .مثلا زمانی که در انجام هر کدام از مینی پروژه‌ها به مشکل بر می‌خورد، می‌تواند از افرادی که مهارت بیشتری دارند مشورت بگیرد که این امر مهارت انجام کار گروهی و مشورت با افراد مناسب را به او آموزش می‌دهد.
استفاده مناسب از زمان
از دیگر مزایای برنامه نویسی در سنین پایین این است که کودک از زمان خود نهایت استفاده را می‌کند. در عصر حاضر کودکان زیادی را می‌بینید که زمان خود را صرف تلویزیون یا انجام بازی‌های رایانه ای می‌کنند. پس خوب است اگر بتوانیم آموزش مهارت حل مسئله را در قالب بازی به آنها آموزش دهیم.
دانشمندان معتقد هستند که بهترین نوع آموزش ، آموزشی است که در قالب بازی صورت بگیرد. زمانی که کودک برنامه نویسی را در قالب بازی فرا می‌گیرد نه تنها خسته نمی‌شود بلکه بسیار برای او لذت‌بخش است.
تفکر چندجانبه
برنامه نویسی به کودکان بهتر فکر کردن را می‌آموزد. در واقع برنامه نویسی مانند یک پل عمل می‌کند که کودکان بتوانند سایر علوم را بهتر یاد بگیرند و باعت پرورش هوش منطقی و ریاضیات کودک نیز می‌شود.
مثلا زمانی که کودک در حال نوشتن یک بازی است مهارت‌هایی همچون مهارت حل مسئله، ریاضیات، منطق و حتی جلوه‌های بصری و زیباشناشی او به چالش کشیده می‌شود و همین چالش‌ها هستند که هوش کودک را پرورش می‌دهند.
افزایش اعتماد به نفس
وقتی کودک شما بتواند از تکنولوژی استفاده درست کند، در برخورد با همسالان خود اعتماد به نفس بیشتری خواهد داشت. تصور کنید زمانی که کودک یک بازی را طراحی و اجرا می‌کند چنان شوق و لذتی به او دست می‌دهد که دوست دارد این بازی را به دیگران نیز نشان دهد که این امر، باعث افزایش اعتماد به نفس کودک در تعاملات اجتماعی او می‌شود.
مجله والدنو درباره تربیت کودک و آموزش اسکرچ به کودکان اطلاعات ارزشمندی در اختیارتان قرار می‌دهد.
جمع بندی
برخی از زبان‌های برنامه نویسی برای کودکان طراحی شده‌اند و مهارت حل مسئله را در قالب برنامه نویسی به آنها آموزش می‌دهند. کودکان با استفاده از این زبان‌های برنامه نویسی می‌توانند بازی، انیمیشن و حتی داستان بسازند.
ما در مجموعه ی سون لرن قصد داریم مهارت حل مسئله را به وسیله زبان برنامه نویسی اسکرچ به کودکان آموزش دهیم. شما هم اگر می‌خواهید مهارت حل مسئله را از سن کم در کودکان خود تقویت کنید و به آنها نحوه درست فکر کردن را آموزش دهید، حتما آموزش‌های سون لرن را در این زمینه دنبال کنید.