با پیشرفت روزافزون علم و فناوری، یادگیری مهارت‌های برنامه نویسی به ایده بسیار خوبی برای امنیت شغلی و موفقیت شغلی تبدیل شده است. و سطح حقوق هم نسبت به سایر مشاغل حوزه مهندسی بالاست. با کدنویسی شما می‌توانید یک نیروی کار ارزشمند برای کارفرمایان بوده یا حتی به یک توسعه دهنده مستقل تبدیل شوید. اما آیا برای برنامه نویس شدن به مدرک نیاز دارید؟ در حقیقت بسیاری از کاربرانی که می‌خواهند برنامه نویسی را شروع کنند این سوال را از ما می‌پرسند که: آیا برنامه نویسی نیاز به دانشگاه دارد ؟ همانطور که هر کدنویس یا برنامه نویسی به شما خواهد گفت، یادگیری برنامه نویسی چندان دشوار نیست و بدون تحصیلات آکادمیک هم ممکن است، اما در ابتدا می‌تواند دلهره آور به نظر برسد. شما باید مفاهیم جدیدی مانند توابع، حلقه‌ها و متغیرها را یاد بگیرید و سپس با نحوه نوشتار آن زبان‌ برنامه نویسی آشنا شوید که انتخاب کردید. درمورد اینکه آیا آموزش برنامه نویسی نیاز به دانشگاه دارد یا اگر مدرک دانشگاهی در رشته مرتبط نداشته باشید، می‌توانید وارد آن شوید؟ بحث‌ها و نظرات مختلف زیادی وجود دارد. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا درمورد این موضوع بیشتر صحبت کنیم.

برنامه نویسی چیست؟

اغلب افرادی که به فکر شروع یادگیری برنامه نویسی هستند و از ما می‌پرسند که آیا برنامه نویسی نیاز به دانشگاه دارد ؟ نمی‌دانند که برنامه نویسی چیست! این ناآشنایی موجب ایجاد ترس و سوالات زیاد درمورد برنامه نویسی شده است. جالب است بدانید که حتی کودکان هم می‌توانند برنامه نویسی را شروع کنند و در همین لحظه در مهدکودک‌های کشورهای به روز دنیا برنامه نویسی در حال تدریس است. برنامه نویسی به معنی تبدیل دستورالعمل‌های کامپیوتر به فرمی است که یک ماشین می‌تواند آن را درک کند. برنامه‌ها به زبان خاصی نوشته می‌شوند تا خواندن و نوشتن را برای انسان آسان کنند. سپس کد کامپایل شده و به یک فایل قابل اجرا تبدیل می‌شود که کامپیوتر می‌تواند آن را اجرا کند. بر همین اساس، زبان‌های برنامه نویسی مختلفی به وجود آمده است که برخی از محبوب‌ترین آنها عبارتند از جاوا، پایتون، زبان برنامه نویسی PHP، سی، جاوا اسکریپت و... . برای آشنایی بیشتر با برنامه نویسی می‌توانید مقاله برنامه نویسی چیست را مطالعه کنید.

بازار کار برنامه نویسی

هرچند که مدرک تحصیلی برای استخدام در اغلب شرکت‌های برند داخلی مهم است اما در حال حاضر بازار کار برنامه ‌نویسی به گونه‌ای است که حتی بدون نیاز به مدرک دانشگاهی می‌توان در آن مشغول به کار شد و با استخدام در شرکت‌های کوچکتر درآمد کسب کرد. بسیاری از شرکت‌ها حتی نیروی کارآموز بدون تحصیلات مرتبط را جذب می‌کنند و شما می‌توانید بعد از مدت مشخصی به استخدام رسمی در‌آیید. پس یکی از موارد مهمی که در دید کارفرما شما را از سایر رقبا متمایز می‌کند، میزان مهارت و تجربه کاری در حوزه برنامه نویسی موردنظر است. همچنین میزان مهارت و مهم نبودن تحصیلات مرتبط یکی از بزرگترین ویژگی‌های کار به صورت فریلنسری است. چیزی که در گرفتن پروژه‌های فریلنسری مهم است، تعداد پروژه‌های موفقی است که انجام می‌دهید و اغلب کارفرمایان حتی نمی‌دانند که تحصیلات دارید یا نه. همین موضوع باعث می‌شود بسیاری از برنامه ‌نویسان فکر رفتن به دانشگاه را از سر خود بیرون کنند و به فکر یادگیری خودآموز باشند.

الگوگیری از بزرگان

احتمالا می‌دانید که بزرگان دنیای کامپیوتر و فناوری مانند بیل گیتس یا استیو جابز با ترک دانشگاه توانستند مسیر موفقیت را طی کنند و به ثروت برسند. البته هزاران مورد هم می‌توان مثال زد که به دانشگاه نرفته یا در اواسط تحصیل استعفا داده ولی در ادامه هم موفق نشده اند. بیشتر بخوانید : پردرآمدترین زبان برنامه نویسی پس تحصیل یا عدم تحصیل ربطی به موفقیت ندارد. همه چیز بستگی به این دارد که چه هدفی دارید و چقدر حاضر هستید در راه رسیدن به آن هدف از خودگذشتگی نشان دهید. برای رسیدن به یک هدف، چندین روش وجود دارد. اگر می‌خواهید برنامه نویسی یاد بگیرید، بهتر است بسته به هدفی که دارید مسیر خود را انتخاب کنید. تعدادی از همکاران استیو جابز می‌گویند که او در برخی موارد بسیار خودمحور بود و واکنش‌های غیرمعمولی در برابر بعضی اتفاقات داشت اما از این حقیقت آگاه بود که گاهی روش‌های کشف نشده، بسیار بهتر از روش‌های آزموده شده ما را به هدف می‌رسانند. برای مطالعه بیشتر درمورد استیو جابز به سراغ مقاله درسهایی از  استیو جابز بروید.

نکات مثبت گرفتن مدرک

بسیاری معتقد هستند که نیازی به تحصیلات آکادمیک در این زمینه نیست و چیزی که در دانشگاه تدریس می‌شود کاملا متفاوت با دنیای کار است. در حالی که دانشگاه (اگر دارای چارت درسی معتبر باشد) یک برنامه‌ی جامع و بدون حاشیه را ارائه می‌دهد. بدون تحصیلات شما مجبور هستید تا دو برابر کار کنید و بخشی از تمرکز خود را روی این موضوع بگذارید که آیا مسیری که انتخاب کرده‌اید و دوره‌هایی که در حال یادگیری آن‌ها هستید، مرتبط و کافی است یا خیر. مزیت بزرگ بعدی تشخیص منابع معتبر است. طی یادگیری هر دوره و درس، منابعی توسط استاد یا دانشجوهای ارشد معرفی می‌شود که کاملا مرتبط با حوزه هستند. در کنار درس خواندن دانشجوهای ارشد به کمک‌تان آمده و با راهنمایی آن‌ها می‌توانید هم دارای دانش پایه‌ی قوی و هم اطلاعات بروز باشید. در هر حال اساتید و دانشجوهای ارشد قبل از شما این راه را پیموده‌اند؛ بنابراین می‌توانید از اشتباهات آن‌ها درس گرفته و به کار خود سرعت ببخشید. همیشه وجود افراد راهنما باعث می‌شود که در مسیر درستی قرار داشته باشید. اگر به تحصیلات آکادمیک حوزه کامپیوتر علاقه دارید، مقاله گرایش‌های مهندسی کامپیوتر  را مطالعه کنید.

نکات منفی گرفتن مدرک

در حالی که گرفتن مدرک مهندسی و علوم کامپیوتر روند خوبی را برای آموزش هر توسعه دهنده مشتاقی فراهم می‌کند، اما احتمالا از برنامه ‌نویسان زیادی می‌شنوید که برای یادگیری برنامه ‌نویسی و ورود به سایر حوزه‌ها مانند شبکه یا هوش مصنوعی و ... نیازی به تحصیل در دانشگاه ندارید و دانشگاه فقط وقت را تلف می‌کند. در روند گرفتن مدرک تحصیلی چند عیب وجود دارد که باید از آنها آگاه باشید. در ادامه درمورد این معایب صحبت می‌کنیم.

زمان طولانی

گرفتن مدرک برنامه نویسی یک تعهد زمانی بزرگ برای مبتدیان است: شما برای یادگیری برنامه نویسی حداقل بین دو تا چهار سال باید زمان بگذارید (بسته به اینکه مدرک کاردانی یا کارشناسی بگیرید) و به ازای تحصیلات در مراتب بالاتر نیز باید زمان بیشتری صرف کنید. این کار ممکن است برایتان بسیار زمانبر باشد، به خصوص اگر در سنین جوانی نباشید یا به هدف بهبود درآمد و کسب و کار وارد این حوزه شده باشید.

هزینه زیاد

یکی دیگر از معایب دریافت مدرک در رشته برنامه نویسی، میزان پولی است که صرف تحصیل خود خواهید کرد. اگر در دانشگاه دولتی و روزانه قبول شده باشید، هزینه‌ها تا مقدار بسیار زیادی کاهش پیدا می‌کند. اما سایر هزینه‌ها از قبیل رفت و آمد، هزینه خوابگاه، خوراک و در صورتی که در دانشگاه آزاد تحصیل می‌کنید – شهریه در این مدت ممکن است سرسام‌آور باشد.

سرفصلهای نامربوط

اغلب درسهایی که در سرفصل تحصیلی کامپیوتر وجود دارد، شما را به یک برنامه نویس تبدیل می‌کنند، نه یک کدنویس. این روش بسیار خوب است، اما در عین حال مشکلی بزرگی که وجود دارد این است که شما در یک زمینه خاص قوی نمی‌شوید، بلکه درمورد برنامه نویسی اصولی یاد میگیرید. همچنین ممکن است برخی از اساتید کهنه‌کار اصرار کنند تا سرفصلها و منابع قدیمی را دنبال کرده و در نتیجه از بروز بودن در آن زمینه باز بمانید.

نداشتن سابقه کار

اگر سایتهای کاریابی آنلاین و آگهی‌های متقاضی نیروی کار برنامه نویسی را دیده باشید، متوجه می‌شوید که برای اغلب شرکت‌های داخلی سابقه کار مهم است. از طرفی گفتیم که تحصیل در دانشگاه بین دو تا چهارسال طول می‌کشد و در این مدت تنها چیزی که برای ارائه دارید، پروژه‌های عملی انتهایی هر درس است. در نتیجه در هنگام کاریابی به این فکر میفتید که مطالبی که یاد گرفتید و زمانی که گذراندید، به درد بازار کار نمی‌خورد.

جمع بندی

در این مقاله درمورد این صحبت کردیم که آیا برنامه نویسی نیاز به دانشگاه دارد یا خیر و سعی کردیم معایب و مزایای تحصیل و داشتن مدرک را توضیح دهیم تا بتوانید راحت‌تر تصمیم بگیرید. با توضیحات بالا اگر فردی سعی در یادگیری خودآموز رشته مهندسی کامپیوتر یا برنامه نویسی را دارد، باید برنامه‌ی مناسبی را تهیه کند؛ وگرنه ممکن است در نهایت به یک کدنویس یا یک برنامه ‌نویس (بدون داشتن مهارت توسعه) تبدیل شود. در همین راستا بسیار مهم است که چه مسیری را برای یادگیری برنامه نویسی انتخاب می‌کنید. برای یافتن مسیر مناسب و شروع کار می‌توانید از دوره الفبای آموزش برنامه نویسی استفاده کنید. با وجود توضیحات بالا، اگر همچنان درمورد اینکه آیا برنامه نویسی نیاز به دانشگاه دارد سوال، نظر و یا تجربه‌ای دارید که فکر می‌کنید برای سایرین مفید است، می‌توانید آن را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.