در مقاله‌ی Node.js چیست؟ با Node.js و کاربردهای آن آشنا شدیم. آموختیم که Node.js یک پلتفرم سمت سرور مبتنی بر موتور جاوا اسکریپت گوگل کروم (V8 Engine) است و تمام چیزهایی که برای اجرای یک برنامه نوشته شده به زبان جاوا اسکریپت را نیاز داریم، برایمان فراهم می‌کند. با کمک آن زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت به جای اجرا در مرورگر در محیط سرور اجرا می‌شود. پس Node.js به ما اجازه می‌دهد به آسانی و سادگی برنامه‌های تحت شبکه مقیاس‌پذیر و بزرگ بنویسیم. در این مطلب می‌خواهیم به صورت تصویری و گام به گام به آموزش نصب node.js در ویندوز بپردازیم، تا بتوانید از قدرت آن بهره‌مند شوید. همچنین از این مقاله نیز می‌توانید برای بروزرسانی Node.js استفاده کنید.

مرحله‌ی صفر: آشنایی با ماژول ها

برای شروع برنامه نویسی با Node.js، در ابتدا باید آن را در سیستم خود نصب نمایید. Node.js بر روی سیستم عامل‌های مختلفی مثل windows ،Ubuntu ،OSX و ... قابل نصب است. زمانی که نصب Node.js به پایان رسید، می‌توانید پروژه‌های خود را با استفاده از آن شروع کنید.

زمانی که Nodejs را نصب می‌کنید، npm یا node package manager هم در پس زمینه نصب می‌شود که با استفاده از آن‌ها می‌توانید بسته‌ها و ماژول‌های مربوط به پروژه‌ی خود یا کل سیستم را مدیریت کنید.

Node.js تعداد زیادی ماژول (module) مانند ماژول‌های fs یا path یا http و ... را در درون خود دارد. دیگر شرکت‌ها و توسعه‌دهندگان نیز ماژول هایی را به وجود آوردند و با بقیه به اشتراک گذاشتند، که شما می‌توانید با استفاده از npm آن‌ها را نصب کرده و مورد استفاده قرار دهید. برای مثال با استفاده از ماژول Mongodb می‌توانید با پایگاه داده Mongodb ارتباط برقرار کرده و اطلاعات مورد نظر خود را مدیریت کنید.

مرحله‌ی اول: دانلود Node.js

اولین مرحله برای شروع کار با Node، نصب کردن آن بر روی سیستم است. برای این کار باید وارد لینک دانلود Node.js از سایت رسمی‌اش شوید و نسخه‌ی مربوط به سیستم عامل خود را  انتخاب و آن را دانلود کنید. (برای اتصال به این سایت نیازی به VPN نیست.)

همان‌طور که در صفحه‌ی دانلود مشاهده کردید، برای هر سیستم‌ عاملی لینک دانلود به صورت جدا قرار داده شده است. Node.js به طور معمول 2 نسخه‌ی معروف را در اختیار کاربران قرار می‌دهد:

• LTS یا Long term support : این نسخه آخرین نسخه Node نیست اما نسخه‌ای هست که کاملا پایدار یا به اصطلاح stable هست و پشتیبانی بسیار خوبی از آن می‌شود و به همه کاربران پیشنهاد شده، تا این نسخه را برای توسعه انتخاب و دانلود کنند. در حال حاضر نسخه‌ی 12.18.2در این وضعیت قرار داده شده است.

• Current : این نسخه آخرین نسخه‌ی موجود از Node هست و آخرین تغییرات و ویژگی‌ها در آن قرار داده شده است و می‌توانید از آن نیز استفاده کنید ولی پشتیبانی از آن ضعیف می‌باشد و نسخه‌ی پایداری هم نیست. در حال حاضر نسخه‌ی 14.5.0در این وضعیت قرار دارد.

نسخه‌ی npm که نصب خواهد شد در حال حاضر 6.14.5 هست و در هر 2 حالت بالا یکی می‌باشد. همان‌طور که در تصویر قبلی مشخص شد، ما قصد داریم تا نسخه‌ی 64 بیتی Node.js را برای ویندوز دانلود کرده و نصب کنیم. برای این کار بر روی لینک مشخص شده کلیک کرده تا دانلود کامل شود.

مرحله‌ی دوم: نصب Node.js

بعد از اینکه فایل .msi دانلود شد بر روی آن 2 بار کلیک کنید تا نصب شروع شود. در مرحله‌ی زیر بر روی دکمه Next کلیک نمایید:

در مرحله‌ی بعد License agreement و موارد مربوط به لایسنس Node.js را مطالعه و قبول می‌کنیم و بر روی دکمه Next کلیک می‌نماییم.

در مرحله‌ی زیر می‌توانیم محل نصب را تغییر داده ولی ما این مکان را تغییر نمی‌دهیم. توصیه می‌شود که شما هم آن را تغییر نداده و بر روی Next کلیک کنید.

در قسمت بعدی می‌توانید چیزهایی که بر روی سیستم شما نصب می‌شوند را نیز مدیریت کنید. پیشنهاد می‌کنیم که دست به چیزی نزنید و بر روی Next کلیک نمایید.

بعضی از ماژول‌های npm زمانی که می‌خواهند نصب شوند ، باید با استفاده از زبان C یا C++ کامپایل شوند. اگر می‌خواهید که این ماژول‌ها را روی سیستم خود نصب کرده و از آن‌ها استفاده کنید، باید پایتون (Python) و ابزار ویژوال استودیو (Visual studio build tools) و موارد بسیار دیگری را نیز بر روی سیستم خود نصب کنید.

اگر در تصویر بالا این تیک را بزنید، خود Node.js برای راحتی همه‌ی کارها را به صورت پیش‌فرض برای شما انجام می‌دهد. شما همچنین می‌توانید تیک رو نزده و بر روی گزینه Next کلیک کنید. در این حالت باید به صورت دستی و با روش‌های دیگر نیز node-gyp را بر روی سیستم خود نصب کنید که روش خودکار راحت‌تر می‌باشد.

در بخش بعدی بر روی Install کلیک کنید و منتظر نصب Node.js شوید. بعد از گذشت زمانی کوتاه Node.js بر روی سیستم شما نصب خواهد شد:

با کلیک بر روی گزینه Finish، نصب Node.js به پایان می‌رسد و می‌توانید از آن استفاده کنید.

مرحله‌ی سوم: بررسی نسخه یا ورژن Node.js

برای این کار باید بررسی کنید که node و npm به درستی بر روی سیستم شما نصب شده باشند. یک command line را باز کرده و دستورات node -v و npm -v را درون آن نوشته و دکمه‌ی Enter را بزنید تا اجرا شوند. اگر نسخه‌های موردنظر نمایش داده شوند، مشخص خواهد شد که Node.js با موفقیت درون سیستم شما نصب شده است:

node -v

12.18.2

npm -v

6.14.5

بعد از اینکه مطمئن شدید که Node.js با موفقیت بر روی سیستم نصب شده است، می‌توانید کار با آن را شروع کنید.

مرحله‌ی چهارم: آپدیت نسخه یا ورژن Node.js

اصلی‌ترین، بهترین و ساده‌ترین راه برای آپدیت نسخه‌ی Node.js، دانلود آخرین نسخه از سایت رسمی Node.js و نصب آن است. سایت به طور رسمی تمامی تغییرات و بروزرسانی‌های نسخه‌ی جدید را لاگ کرده و می‌توانید آن‌ها را ببینید. این روش را در بخش‌های دانلود و نصب به تفصیل بررسی کردیم.

یکی دیگر از راه‌های آپدیت Node.js برای سیستم عامل‌های دیگر به خصوص لینوکس، استفاده از nvm یا سیستم مدیریت نسخه‌ها (node version manager) است. nvm به شما امکان نصب و مدیریت نسخه‌های مختلف Node.js را می‌دهد. به عبارت دیگر، شما با استفاده از nvm می‌توانید با توجه به نیاز پروژه، نسخه‌ی موردنظر Node.js را بر روی کامپیوتر خود نصب نمایید، بین نسخه‌ها جابه‌جا شده و نسخه‌ را اجرا کنید. این روش برای ویندوز مناسب نیست؛ چراکه nvm به طور ذاتی مخصوص لینوکس نوشته شده و نصب و استفاده‌ از آن در ویندوز دارای مراحلی طولانی، عجیب و پرخطاست.

جمع‌بندی

در این مقاله با آموزش نصب node.js در ویندوز آشنا شدیم و نحوه‌ی ساخت و اجرای یک سرویس در ویندوز را نیز یاد گرفتیم. این روزها جاوا اسکریپت و Node.js طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و بسیار محبوب شده‌اند. هر روز هم تعداد طرفداران آن‌ها درحال اضافه‌شدن است، و بهتر است که اگر تا حالا با Node.js کار نکرده‌اید، کار با آن را شروع کنید و از قدرت آن بهره‌مند شوید. اگر در مراحل نصب سوالی دارید یا دچار مشکلی شدید، آن را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.

اگر به یادگیری بیشتر در زمینه جاوا اسکریپت علاقه داری، با شرکت در دوره آموزش جاوا اسکریپت در کمتر از یک سال به یک متخصص JS همه فن حریف تبدیل می‌شوی که آماده‌ی استخدام، دریافت پروژه و یا فول-استک شدن هستی.