برنامه نویسی، یعنی صحبت کردن با کامپیوترها به منظور تعیین وظایف آن‌ها است. زبان‌های برنامه نویسی تنها وسیله ارتباطی برای این منظور هستند. اما برنامه نویسان هیچوقت سراغ همه آن‌ها نمی‌روند، زیرا بیشتر آن‌ها اعتقاد دارند که یادگیری عمیق یک زبان برنامه نویسی بهتر از یادگیری سطحی چند زبان است. البته مهم نیست شما از چه زبانی استفاده می‌کنید، مهم این است که چطور و با چه هدفی از آن زبان استفاده می‌کنید. دو مورد از معروف‌‌ترین زبان‌‌های برنامه نویسی در دنیا پایتون و PHP هستند. هر دو مزایا و معایبی دارند که بعد از فهمیدن نقاط ضعف و قوت آن‌ها، انتخاب برای شما آسان‌تر می‌شود. در این مطلب به طور کامل به مقایسه پایتون با PHP می‌پردازیم.

برخی از بهترین زبان‌های برنامه نویسی سمت سرور

با روی کار آمدن اینترنت، اولین سایت‌ها در دسترس عموم قرار گرفتند. این سایت‌ها بیشتر محتوای متنی داشتند و نهایت از چند تگ ساده HTML استفاده می‌کردند. اما به مرور زمان تکنولوژی‌ها، زبان‌های برنامه نویسی و فریم ورک‌های متنوعی روی کار آمدند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را داشتند. با متنوع شدن این تکنولوژی‌ها انتخاب برای کسانی که تازه برنامه نویسی را شروع کرده اند مقداری سخت شده است. به طور عمده سایت‌ها به دو بخش فرانت اند و بک اند تقسیم می‌شوند که اولی ظاهر سایت را می‌سازد و دومی منطق آن را پیاده سازی می‌کند. اگر می‌خواهید بیشتر با هر یک از این دو بخش آشنا شوید، مطلب زیر را مطالعه کنید.

بیشتر بخوانید: فرانت اند چیست : برنامه نویسی Front End چیست؟

زبان‌های برنامه نویسی زیادی در زمینه بک اند یا همان کدنویسی سمت سرور مورد استفاده قرار می‌گیرند. چند مورد از معروف‌ترین زبان‌‌های برنامه نویسی سمت سرور عبارتند از:

• PHP : مدت‌هاست که در  بک اند سایت‌‌ها استفاده می‌شود و امتحان خود را به خوبی پس داده است. فیس بوک، ویکی‌پدیا و خیلی از سایت‌های مطرح دنیا با این زبان طراحی شده‌اند. در ضمن اگر مایل به آموزش PHP هستید می‌توانید دوره آموزشی سون لرن را شرکت کنید

• ASP.net : مایکروسافت از سال 2002 روی پروژه بزرگی به نام .Net شروع به کار کرد. به کمک تکنولوژی ASP و زبان برنامه نویسی سی شارپ می‌توانید بک اند سایت را برنامه نویسی کنید.

• Javascript : به جز طراحی فرانت اند و ظاهر سایت، جاوااسکریپت به کمک محیط‌های اجرایی مثل NodeJS می‌تواند در برنامه نویسی سمت سرور سایت هم استفاده شود. در ضمن اگر مایل به آموزش جاوا اسکریپت هستید می‌توانید دوره آموزشی سون لرن را شرکت کنید

• Python : پایتون بسیار گسترده است و در حوزه‌های مختلف استفاده می‌شود. بسیاری از سایت‌‌ها و سرویس‌های تحت وب دنیا با فریم ورک Django که بر پایه پایتون است نوشته شده‌اند. در ضمن اگر مایل به آموزش پایتون هستید می‌توانید دوره آموزشی سون لرن را شرکت کنید

• Ruby : شاید روبی به اندازه چند زبان قبلی محبوب نباشد. اما هنوز هم انتخاب خوبی برای برنامه نویسی سمت سرور به حساب می‌آید. فریم ورک Ruby on Rails معروف‌ترین فریم ورک وب به زبان Ruby است.

بیشتر بخوانید: PHP چیست و چه کاربردی دارد؟ آشنایی با زبان برنامه نویسی PHP

مقایسه پایتون با PHP

برای مقایسه پایتون با PHP باید گفت که هر دو زبان زبان‌های سطح بالا، چندمنظوره، چندشیوه‌ای و تفسیری هستند. سطح بالا یعنی به زبان انسان بسیار نزدیک هستند و چندمنظوره یعنی در جاهای مختلف می‌توانند استفاده شوند. منظور از چند شیوه‌ ای روال یا روش نوشتن برنامه است که می‌تواند تابعی، شیءگرا یا غیره باشد. همچنین منظور از تفسیری این است که کدهای برنامه خط به خط اجرا می‌شوند و نیاز نیست کل پروژه به یکباره کامپایل شود. پایتون در سال 1990 توسط Guido van Rossum طراحی شد و پی اچ پی 4 سال بعد یعنی در سال 1994 به وسیله آقای Rasmus Lerdorf معرفی شد. پایتون تحت لایسنس PSFL و PHP تحت مجوز PHP Licence منتشر شده است.

PHP با اینکه چندمنظوره است، اما به طور عمده در ساخت صفحات وب استفاده می‌شود. در مقابل آن پایتون در حوزه‌های مختلفی مثل ساخت اپلیکیشن موبایل، طراحی وب، بازی سازی، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، داده کاوی و غیره کاربرد دارد. تفاوت بعدی در Syntax یا همان قوائد نوشتاری این دو زبان است. سینتکس PHP نسبت به پایتون پیچیده‌تر است و برای یادگیری PHP باید کمی بیشتر تلاش کنید. اگر بین دو راهی پایتون یا PHP گیر کرده‌اید، در ادامه با ما همراه باشید تا از ابعاد مختلف این دو زبان را بررسی کنیم.

محبوبیت PHP بیشتر است یا پایتون؟

از لحاظ محبوبیت و میزان استفاده برنامه نویسان، پایتون یک سر و گردن بالاتر از PHP قرار دارد. این زبان رشد بسیار مناسبی دارد و در سال 2019 بعد از جاوا و C در جایگاه سوم پراستفاده‌ترین زبان‌های برنامه نویسی دنیا قرار گرفته است. با استناد به سایت Tiobe زبان PHP در جایگاه هشتم قرار دارد. همچنین در نمودار زیر می‌توانید میزان محبوبیت زبان PHP و Python از سال 2004 تا امروز را مشاهده کنید :

trends.embed.renderExploreWidget("TIMESERIES", {"comparisonItem":[{"keyword":"/m/060kv","geo":"US","time":"2004-01-01 2019-08-26"},{"keyword":"/m/05z1_","geo":"US","time":"2004-01-01 2019-08-26"}],"category":0,"property":""}, {"exploreQuery":"date=all&geo=US&q=%2Fm%2F060kv,%2Fm%2F05z1_","guestPath":"https://trends.google.com:443/trends/embed/"}); مقایسه پایتون با PHP از نظر یادگیری و سهولت

میزان پیچیدگی یا دشواری کار با یک زبان نقش بسیار مهمی در انتخاب ما دارد. هر چقدر که یادگیری یک زبان آسان‌تر باشد، شانس بیشتری برای محبوبیت بین مردم دارد. پایتون از لحاظ راحتی کار برنده بی چون و چرای این بخش بوده و در این مورد نسبت به PHP بهتر عمل کرده است. در واقع کد زدن با پایتون بیشتر شبیه به صحبت کردن با کامپیوتر است و کافی است مقداری با زبان انگلیسی آشنا باشید. Syntax پایتون ساده و روان است و کار با این زبان تجربه شیرین و لذتبخشی خواهد بود.

در مقابل PHP یک زبان قدیمی و جاافتاده است که به خوبی در پروژه‌های بزرگ استفاده می‌شود. PHP به تنهایی زبان سختی نیست اما در مقایسه با پایتون باید بگوییم که برگ برنده در اختیار حریف این زبان است. یادگیری PHP نسبت به پایتون کمی دشوار بوده و پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد. همچنین PHP ساختاری شبیه به زبان C دارد و اگر قبلا با این زبان برنامه نویسی کرده باشید به راحتی با PHP ارتباط برقرار خواهید کرد.

کدام زبان پشتیبانی بهتری دارد؟

اگر برایتان سوال شده که PHP یاد بگیرم یا پایتون، باید بدانید که جامعه بزرگی از برنامه نویسان پشت هر دو زبان PHP و Python قرار دارند. PHP از مدت‌ها قبل در طراحی صفحات وب استفاده می‌شود و برنامه نویسان زیادی به آن اعتماد دارند. به همین دلیل همیشه می‌توانید روی کمک متخصصان و کاربلدان این حوزه حساب باز کنید. برخلاف PHP، پایتون محدودیتی در کابرد ندارد و به جز ساخت صفحات وب در بخش‌های مختلفی استفاده می‌شود. همین تنوع باعث شده که کاربران پایتون زیاد شوند و در نتیجه افراد زیادی هستند که می‌توانید از آن‌ها کمک بگیرید.

شرکت‌های بزرگی روی پایتون و PHP حساب باز کرده و در بخش‌های حساسی از این دو زبان استفاده می‌کنند. مثلا گوگل از چندین سال قبل سراغ پایتون رفته است و در بعضی از محصولات خود مثل یوتیوب از آن استفاده می‌کند. در مقابل محبوب‌ترین سیستم مدیریت محتوا دنیا یعنی وردپرس با PHP ساخته شده است. اعتماد این برندهای موفق به PHP و Python به برنامه نویسان آرامش خاطر می‌دهد تا با خیالی راحت از آن‌ها استفاده کنند.

هزینه استفاده از PHP و پایتون چقدر است؟

از آنجا که قیمت یک سرویس یا محصول پارامتر مهمی در انتخاب ما به حساب می‌آید، بهتر است قبل از استفاده درباره هزینه‌های آن کمی تحقیق کنیم. امروزه بیشتر تکنولوژی‌ها و زبان‌های برنامه نویسی به طور رایگان عرضه می‌شوند اما هنوز هم بعضی از آن‌ها پولی هستند، مانند زبان MATLAB که برای استفاده از آن باید لایسنس تهیه کنید. اما در مقایسه پایتون و PHP باید اعلام کنیم که هر دو زبان کاملا رایگان و اوپن سورس هستند.

فکر می‌کنید اگر PHP یا پایتون پولی بودند به این تعداد از برنامه نویس می‌رسیدند؟ شاید این اتفاق می‌افتاد اما احتمال اینکه کاربران دنبال یک جایگزین رایگان می‌رفتند هم زیاد بود. به هر حال در این بخش هر دو زبان در یک جایگاه قرار می‌گیرند و به یک تساوی می‌رسیم.

پایتون سریع‌تر است یا PHP؟

PHP نسخه 5 کمی کند بود و برای پردازش داده‌ها نیاز به زمان بیشتری داشت. اما با معرفی PHP نسخه 7 شرایط عوض شد و سرعت این زبان بهبود قابل توجهی پیدا کرد. php7 تقریبا 3 برابر سریع‌تر از یک برنامه معمولی پایتون اجرا می‌شود که عدد بسیار خوبی است. کسی منکر این موضوع نمی‌شود که سرعت در نرم افزارهای تحت وب بسیار مهم است. مخصوصا در سایت‌های پرترافیک و حساس اهمیت این موضوع بیشتر هم می‌شود.

برای مثال یک سیستم بانکی را در نظر بگیرید که روزانه میلیون‌ها بازدیدکننده دارد، اگر این سیستم 3 ثانیه تاخیر داشته باشد ممکن است کل سیستم را دچار مشکل کند. البته باید اشاره کنیم که در برنامه‌های ساده این اختلاف خیلی به چشم نمی‌آید. مثلا در یک محاسبه معمولی 10 میلی ثانیه تفاوت چندانی با 30 میلی ثانیه ندارد اما در محاسبات پیچیده و سنگین زیاد شدن این عدد ممکن است در عملکرد سیستم تاثیر بسیار نامطلوبی داشته باشد. پس برنده این بخش PHP است.

مقایسه پایتون با PHP از نظر فریم ورک ها

وقتی پایتون و PHP را مقایسه می‌کنیم باید درباره فریم ورک‌های این دو زبان هم صحبت کنیم. پایتون فریم ورک‌های محبوبی مانند Django، Flask و Pylons برای ساخت صفحات وب دارد. از طرفی PHP هم فریم ورک‌های شناخته شده و محبوبی مثل Codeigniter، Zend، Laravel و Symfony دارد که کار با این زبان را آسان‌تر کرده است.

Django به خاطر انعطاف پذیری، سرعت بالا، امنیت و استفاده از آسان تبدیل به محبوب‌ترین فریم ورک پایتون شده است. جنگو آنقدر قدرتمند است که اپلیکیشن‌ها و سایت‌های زیادی با آن ساخته شده‌اند. از طرف دیگر PHP با دو فریمورک لاراول و کدیگنایتر خوش درخشیده و کاربران زیادی دارد. اگر قصد دارید بیشتر با فریم ورک‌های پایتون را بشناسید، مطلب زیر را مطالعه کنید.

بیشتر بخوانید: بهترین فریم ورک‌های پایتون برای توسعه وب

مقایسه پایتون با PHP از نظر کتابخانه ها

در این بخش پایتون با اختلاف زیاد PHP را شکست می‌دهد. کتابخانه‌های پایتون بسیار متنوع هستند و تعداد آن‌ها نیز بسیار زیاد می‌باشد. کتابخانه‌ها امکانات مختلفی به پایتون اضافه کرده‌اند و باعث شده‌اند که پایتون به بخش‌های مختلف تکنولوژی ورود کند. در مقابل PHP از یک مخزن پکیج به نام Packagist استفاده می‌کند که برنامه نویسان می‌توانند به کمک Composer پکیج‌های عمومی موجود را به پروژه خود اضافه کنند. پایتون برای حوزه‌های بسیار مختلفی مثل بازی‌سازی، ساخت اپلیکیشن موبایل، طراحی وب، هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، داده کاوی و غیره کتابخانه دارد. برای شناخت کتابخانه‌های پایتون مطالعه مطلب زیر را از دست ندهید.

بیشتر بخوانید: معرفی کتابخانه‌های پایتون برای هوش مصنوعی

Debugging (خطایابی) در پایتون و PHP چطور است؟

خطا و مدیریت خطا یک بخش جدانشدنی از برنامه نویسی است و قطعا زمانی که در حال برنامه نویسی هستید با مشکلات و خطاهای مختلفی مواجه می‌شوید. درست کردن این خطاها را دیباگ کردن می‌گوییم و شخص برنامه نویس زیاد با دیباگ سروکار دارد. پایتون از یک دیباگر قدرتمند به نام PDB (Python Debuger) استفاده می‌کند. کار با این دیباگر بسیار آسان است و کاربران مبتدی هم می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند. در مقابل PHP از دیباگر XDebug بهره می‌برد که عملکرد مناسبی دارد. هم PDB هم Xdebug دیباگرهای حرفه‌ای حساب می‌شوند و قابلیت‌های متنوعی دارند. پس در این قسمت هم نمی‌توان PHP یا پایتون را برنده اعلام کرد.

بیشتر بخوانید: دیباگ چیست؟

جمع بندی

هر دو زبان PHP و Python نقاط ضعف و قوت خود را دارند و هیچکدام بهتر از دیگری نیست. در بعضی پروژه‌ها PHP بهتر عمل کرده و گاهی پایتون از آن پیشی گرفته است. PHP به خاطر سرعت بالا و سابقه طولانی در برنامه نویسی سرور، انتخاب بسیار مناسبی برای طراحی سایت است. پایتون هم به خاطر سادگی و تنوع کتابخانه‌ها به شما اجازه می‌دهد سفر شگفت انگیزی در بخش‌های مختلف تکنولوژی داشته باشید. پس به عنوان نتیجه گیری نهایی پیشنهاد ما به شما این است که اگر قصد دارید فقط وارد حوزه طراحی وب شوید، PHP را آموزش ببینید. اما اگر قصد دارید زبان برنامه نویسی را آموزش ببینید که بتواند در حوزه‌های مختلفی به شما کمک کند، پایتون انتخاب مناسبی است. در آخر اگر تجربه برنامه نویسی با این زبان‌ها را دارید تجربیات خود را با ما و کاربران سون لرن به اشتراک بگذارید.