چرا کودکان باید برنامه نویسی یاد بگیرند؟ دادن بهترین شانس موفقیت به فرزندان در آینده و همچنین کمک به رشد تحصیلی او در سالهای شکل گیری شخصیت او، کاری است که هر پدر و مادری تمایل به انجام آن دارد. یادگیری کدنویسی و برنامه ‌نویسی یکی از راه‌هایی است که از طریق آن می‌توان کودکان را به بهترین شکل برای آینده آماده کرد، باعث پیشرفت شان در مدرسه شد و روند یادگیری شان را حمایت و تقویت کرد. در حقیقت، یادگیری برنامه نویسی فقط مزایای تحصیلی و شغلی را به همراه ندارد؛ تحقیقات نشان می‌دهد که آشنایی با برنامه نویسی موجب رشد مهارت‌های دیگر مانند سازماندهی مسائل، پشتکار، حل مسئله و حتی اعتماد به نفس می‌شود. در این مقاله درمورد فواید برنامه نویسی برای کودکان صحبت می‌کنیم و به بررسی مزایای آموزش برنامه نویسی برای کودکان و تاثیر آن بر خلاقیت و شیوه تفکر می‌پردازیم.

کودکان از چه سنی می‌توانند کدنویسی را شروع کنند؟

علیرغم برخی تصورات غلط رایج که ممکن است بسیاری از والدین داشته باشند، حتی کودکان دبستانی نیز می‌توانند یادگیری برنامه نویسی مقدماتی را شروع کنند. در حقیقت توصیه شده است که در کنار مهارت خواندن، نوشتن و ریاضیات، مباحث اولیه برنامه ‌نویسی به همه کودکان و نوجوانان آموزش داده شود. کدنویسی خود از عناصر و وظایف مختلفی (با درجات پیچیدگی متفاوت) تشکیل شده است که مفاهیم ساده‌تر به خوبی برای کودکان کوچک‌تر قابل فهم هستند. دلایل بسیاری برای یادگیری برنامه نویسی در سنین پایین وجود دارد، از جمله:

• زمانی که جوانتر هستید یادگیری مبانی برنامه‌نویسی از جمله اصول اولیه، متغیرها، توابع و... آسان‌تر است.
• در این سن افراد تمرکز بیشتری دارند.
• روابط اجتماعی ساده‌تر و اشتیاق بالای فرد در این سن، ورود به حوزه را راحت‌تر می‌کنند.
• فرصت کافی دارید تا تصمیم بگیرید آیا می‌خواهید برنامه نویسی را به عنوان شغل آینده انتخاب کنید یا خیر.

در همین راستا می‌توانید مقاله برنامه نویسی را از چه سنی می‌توان شروع کرد را مطالعه کنید.

فواید برنامه نویسی برای کودکان

همانطور که زبان انگلیسی به زبان بین المللی و مشترک میان افراد کشورهای مختلف تبدیل شده است، در دنیای کامپیوتر و تکنولوژی هم برنامه نویسی به عنوان زبان برقراری ارتباط بین کامپیوتر و انسان شناخته می‌شود. با یادگیری برنامه نویسی،‌  مجموعه‌ای از مهارت‌های کاربردی در زندگی را بدست خواهید آورد. تفکر حل مسئله، افزایش اعتماد به نفس، خلاقیت و فعال نگه داشتن ذهن از جمله این مهارت‌ها است. برنامه نویسی کودکان را به رویاهای خود می‌رساند. یک کامپیوتر به سابقه خانوادگی، جنسیت یا مکان زندگی شما اهمیتی نمی‌دهد. کودک در هر شرایطی تنها با یک لپ تاپ یا سیستم کامپیوتری می‌تواند ایده خود را کدنویسی کرده و به اهداف خود برسد. به همین دلیل بسیاری از بزرگان دنیای امروزی معتقد هستند که: اگر بتوانید برای یک رایانه کدنویسی کنید، می‌توانید به رویاهای خود برسید. در ادامه 13 دلیل برای اینکه چرا کودکان باید برنامه نویسی یاد بگیرند؟ را توضیح می‌دهیم.

دلیل 1: کدنویسی به حل مسائل ریاضی و منطقی کمک می‌کند.

از منظر ریاضی، برنامه نویسی به بچه‌ها کمک می‌کند تا مفاهیم انتزاعی بیشتری را در قالب المانهای سرگرم کننده تجسم کنند. این کار به آنها اجازه می‌دهد تا از ریاضیات در حل مسائل زندگی واقعی استفاده کنند. چراکه علم کامپیوتر و کدنویسی فقط در مورد توسعه یک برنامه برای حل یا انجام وظایف نیست؛ بلکه در مورد حل منطقی مسئله با استفاده از مبانی اصلی ریاضیات نیز می‌باشد.

دلیل 2: کدنویسی به بهبود مهارت‌های نوشتاری کمک می‌کند.

از فواید برنامه نویسی برای کودکان می‌توان به بهبود زبان انگلیسی اشاره کرد. برنامه نویسی کامپیوتر به کودک اجازه می‌دهد تا مهارت‌های نوشتاری خود را بهبود بخشد و با لغات پرکاربرد زبان انگلیسی در حوزه کامپیوتر آشنا شود. بسیاری از این کلمات در زندگی روزمره کاربرد دارند و این می‌تواند مقدمه‌ای باشد بر اینکه با انگلیسی دوست شوند.

دلیل 3: کدنویسی موجب افزایش خلاقیت می‌شود.

با تست کردن راه حلهای مختلف برنامه نویسی شده، کودکان یاد می‌گیرند تا رویکردهای متفاوتی را برای حل مسائل به روش‌های خلاقانه داشته باشند؛ روشهایی که شاید تا قبل از این به آنها فکر نمی‌کردند. هنگامی که یک کودک برنامه نویسی را یاد می‌گیرد، یک محتوای دیجیتال ایجاد می‌کند، نه اینکه تنها آن را مصرف کند. پس به جای استفاده از یک برنامه یا بازی کردن، کودک می‌تواند مغز پشت منطق برنامه، برنامه‌ریزی و توسعه آن باشد.

دلیل 4: کدنویسی باعث ایجاد مهارت حل مساله در کودکان می‌شود.

روش‌های مختلفی برای تقویت تفکر حل مساله وجود دارد؛ ازجمله حل کردن پازل، بازی با جورچین و معما و... . هنگام کدنویسی، کودک اغلب متوجه می‌شود که بیش از یک راه برای حل یک مشکل وجود دارد و درک می‌کند که گاهی اوقات راه حل ساده‌تر حتی می‌تواند کارآمدتر و بهتر باشد. کودک در این مسیر یاد می‌گیرد که راه حلهای احتمالی را شناسایی کرده، آنها را اولویت بندی کند و به راحتی جواب مناسبی بیابد. این موضوع باعث قویترشدن و سازگارترشدن مغز کودک می‌شود.

دلیل 5: کدنویسی به افزایش اعتماد به نفس کمک می‌کند.

یکی از دلایلی که چرا کودکان باید برنامه نویسی یاد بگیرند؟ این است که پدر و مادرانی که فرزندانشان در دوره‌ها و کلاسهای مرتبط با برنامه نویسی شرکت کرده‌اند، اغلب گزارش می‌دهند که اعتماد به نفس و ارتباطات فرزندشان بهبود یافته است. این موضوع را می‌توان به افزایش تمایل کارهای جدید خارج از منطقه امن ذهن کودکان و بهبود عملکرد آنها در سایر حوزه‌ها نیز تعمیم داد.

دلیل 6: کدنویسی به بهبود عملکرد در مدرسه و تحصیل کمک می‌کند.

یکی از فواید برنامه نویسی برای کودکان بهبود وضعیت تحصیلی آنها است. گفتیم که کودکانی که برنامه نویسی را یاد می‌گیرند می‌توانند جنبه‌های متعددی از برنامه تحصیلی و آموزشی خود از جمله یادگیری ریاضی، خواندن و نوشتن و خلاقیت را بهبود بخشند و آنها را توسعه دهند. علاوه بر آن آشنایی با کدنویسی موجب افزایش اعتماد به نفس می‌شود که برای آنها در مدرسه یا سایر موقعیت‌های اجتماعی بسیار مفید است.

دلیل 7: کدنویسی به بهبود مهارتهای نرم کمک می‌کند.

هنگامی که کودک شروع به یادگیری کدنویسی می‌کند، ممکن است با مشکلات پیچیده‌تری مواجه شود که برای حل شان، ناچار شود به دیگران مراجعه کند. در نتیجه برنامه نویسی موجب بهبود ارتباطات و مهارت‌های سازمانی می‌شود. همچنین کدنویسی به صورت گروهی می‌تواند به کودک کمک کند تا انعطاف پذیری و ارتباطات خود را بهبود ببخشد.

دلیل 8: برنامه نویسی سرگرم کننده است.

همانطور که متوجه شدید، برنامه نویسی کامپیوتر یک فعالیت مبتنی بر منطق است و در بخشهای قبل گفتیم که این کار بسیار خلاقانه است. بسیاری از جذابیت‌های یادگیری کدنویسی، چالش و پاداشی است که وقتی کودک می‌بیند که کدش اجرا می‌شود، به دست می‌آورد. این سرگرمی می‌تواند در یک محیط کلاس درس، همراه با کودکان دیگر بیشتر هم شود.

دلیل 9: کدنویسی فقط مربوط به کامپیوتر نیست.

در دنیای امروزی، تقریبا هر دستگاهی که ما به طور روزانه با آن در تعامل هستیم، توسط یک کامپیوتر تغذیه می‌شود؛ مانند یک گوشی هوشمند، لوازم خانگی، خودپرداز بانک یا سیستم چراغ راهنمایی هنگام عبور از جاده و... . این مهم است که کودکان درک کنند با کدنویسی دستورالعمل‌ها برای رایانه‌ در بخش‌های مختلف و وظایف روزمره به دنیا کمک می‌کنند. این روند کمک می‌کند تا فرد درمورد این فکر کند که چگونه کدنویسی و فناوری می‌تواند مشکلات آینده را حل کند.

دلیل 10: کدنویسی زبان دنیاست.

البته هر شغلی در آینده به مهارت‌های کدنویسی نیاز ندارد، اما باید پذیرفت که نرم افزار جز مهمی است که در زندگی ما بسیار تاثیرگذار است و در واقع می‌توان آن را زبان دنیا دانست. در حال حاضر اگر کودکی زبان برنامه نویسی را بلد نباشد، از سایر همسالان خود یک پله عقب‌تر است. این موضوع به اندازه بی‌سواد بودن در گذشته می‌تواند مشکل ایجاد کند.

دلیل 11: کدنویسی در داستان سرایی کمک می‌کند.

اغلب در آموزش برنامه نویسی برای کودکان از زبانی به نام اسکرچ (Scratch) استفاده می‌شود. اسکرچ یک زبان بصری است که توسط آزمایشگاه MIT توسعه یافته و بر اساس تفکر روایی طراحی شده است. خروجی برنامه نوشته شده توسط این زبان اغلب به یک بازی منجر می‌شود. هنگام توسعه بازی رایانه‌ای، کودک با غنی سازی تخیل به مکان‌های دور با شخصیت‌های عجیب و غریب می‌رود. با خواندن، بازی کردن یا حل یک مشکل در یک محیط تخیلی، کودک یاد می‌گیرد که چگونه آن مشکل را در واقعیت حل کند.

دلیل 12: برنامه نویسی در تابستان می‌تواند کودکان را مشغول کند.

اردوها و کمپ‌های برنامه نویسی به صورت هفتگی در طول تابستان برگزار می‌شود؛ این زمان بسیار مناسبی برای پدر و مادران شاغلی است که نگران وقت گذارنی کودکان خود هستند. اگر جزو این والدین هستید، می‌توانید یک برنامه ریزی دقیق برای یادگیری کدنویسی فرزندتان در تابستان داشته باشید. با این روند نه تنها خیالتان راحت است، بلکه کودک به یک فعالیت ارزشمند نیز مشغول می‌باشد.

دلیل 13: کدنویسی موجب تضمین آینده شغلی می‌شود.

برنامه نویسی نسبت به بسیاری از مشاغل دارای درآمد بهتری است و در چند سال اخیر به یکی از مهم‌ترین و پرمخاطب‌ترین مشاغل جهان تبدیل شده است. بسیاری به اشتباه تصور می‌کنند این حوزه اشباع شده است، اما باید بدانید که برنامه نویسی بسیار گسترده است و تقریبا هر کسب و کاری برای شروع به یک نیروی برنامه نویس نیاز دارد. پس اگر کودک اشتیاق و مهارت کافی داشته باشد، بیکار نخواهد ماند.

شروع یادگیری برنامه نویسی برای کودکان چگونه است؟

در بخشهای قبل درمورد فواید برنامه نویسی برای کودکان صحبت کردیم. در ادامه می‌خواهیم تا مراحل تبدیل کودک به یک برنامه را معرفی کنیم. این مراحل عبارتند از:

• پرورش استعداد برنامه نویسی کودک
• یادگیری مفاهیم اولیه برنامه نویسی
• آشنایی با زمینه‌های مختلف برنامه نویسی و انتخاب حوزه

باید بدانید که شیوه آموزش برنامه نویسی به کودکان و نوجوانان با بزرگسالان فرق دارد. بسیاری از تفاوت‌های ظریف روش آموزش غافل شده و فرزند خود را در یک دوره نامناسب ثبت نام می‌کنند. این کار موجب می‌شود تا علاوه بر عدم شکوفایی استعداد، کودک از برنامه نویسی دلزده شود و حتی از آن متنفر گردد. از طرفی دوره‌های زیادی برای یادگیری برنامه نویسی وجود دارد و انتخاب یک منبع یادگیری مناسب برای افرادی که قبلا تجربه برنامه نویسی نداشته‌اند اغلب دشوار و گیج کننده است. یکی از بهترین منابع یادگیری موجود در اینترنت، دوره آموزش برنامه نویسی برای کودکان سون لرن است. مدرس این دوره با درنظرگرفتن پتانسیل‌های کودکان شما، مباحث برنامه نویسی زبان اسکرچ را آموزش داده و در عین حال توانایی حل مساله و قدرت خلاقیت کودک را نیز بهبود می‌بخشد. این دوره سعی کرده است تا تمرکز خود را روی پرورش استعدادهای کودک و نوجوان قرار دهد و برخلاف سایر دوره‌ها تنها روی جنبه‌های فنی برنامه نویسی تمرکز نداشته باشد.

بهترین زبان برنامه نویسی برای کودکان

زبانهای برنامه نویسی زیادی برای شروع یادگیری کودکان وجود دارد که در مقاله بهترین زبان‌های برنامه نویسی برای کودکان را بشناسید درمورد آنها مفصل توضیح دادیم. در حال حاضر اسکرچ توصیه شده‌ترین زبان برنامه نویسی برای کودکان است. اسکرچ رایگان و بسیار ساده می‌باشد و با الهام گرفتن از روش بازی کودکان با لگو و قطعات خانه سازی ایجاد شده است. با اسکرچ کودکان اصلا نیاز ندارند که حتی یک خط کد برای تکمیل پروژه خود بنویسند، بلکه کدهای این زبان به صورت بلوک‌هایی در معرض دید قرار دارد و کودک می‌تواند با کنار هم قرار دادن این بلوک‌ها پروژه خود را تکمیل کند. برنامه نویسی به زبان اسکرچ برای کودکان و نوجوانان بین 5 تا 15 سال طراحی شده است. کودکان و نوجوانان با این زبان می‌توانند انیمیشن ، بازی و داستان ایجاد کنند.

یادگیری مفاهیم اولیه و انتخاب حوزه

بعد از پرورش استعداد کودک، نوبت به ورود جدی به حوزه برنامه نویسی است. برای این کار بهتر است که با زمینه‌های مختلف برنامه نویسی آشنا باشید، وگرنه پس از گذراندن زمان و هزینه زیاد در یک حوزه از برنامه نویسی متوجه می‌شوید که به آن علاقه ندارید. دوره الفبای برنامه نویسی سون لرن یکی از محبوب‌ترین منابع یادگیری است که کمک می‌کند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن با برنامه نویسی آشنا شده و وارد مسیر یادگیری شوید. آموزش مهارت محور، پشتیبانی فنی و رفع اشکالات توسط منتورهای متخصص، ارزیابی فنی و... همگی از دلایلی هستند که دوره دوره الفبای برنامه نویسی سون لرن توصیه می‌شود. این دوره برای گروه‌های زیر بسیار مفید و کاربردی است:

• کسانی که تجربه‌ای در برنامه‌نویسی ندارند.
• افرادی که در انتخاب حوزه برنامه نویسی مردد هستند.
• کسانی که علاقه‌مند به یادگیری برنامه‌نویسی و فرصت‌های آن هستند.
• کسانی که به مهاجرت فکر می‌کنند.
• کسانی که به تازگی وارد رشته علوم و مهندسی کامپیوتر شده‌اند.
• کسانی که به داشتن یک مهارت پول‌ساز و به‌روز فکر می‌کنند.

معرفی کتاب اهمیت برنامه نویسی به کودکان

برای مطالعه بیشتر درباره اینکه چرا کودکان باید برنامه نویسی یاد بگیرند؟ بهتر است تا کتاب اهمیت آموزش برنامه نویسی به کودکان به قلم حمیدرضا مالمیر را مطالعه کنید. این کتاب به بررسی تاثیر برنامه نویسی بر مهارت‌های گوناگون کودکان و موفقیتشان در آینده می‌پردازد. در خلاصه کتاب اهمیت آموزش برنامه نویسی به کودکان می‌خوانیم:

بسیاری از والدین فرزندان خود را از سنین پایین به کلاس‌های مختلف می‌فرستند، کلاس‌هایی مثل زبان، موسیقی، آواز، شطرنج و غیره. هدف آن‌ها از انجام این کار تقویت مهارت‌های فرزند خود در زمینه‌های مختلف است. والدینی که بسیار اصولی و حساب شده عمل می‌کنند، می‌دانند که موسیقی می‌تواند ذهن فرزندشان را بسیار تقویت کند و نیمکره‌های مغز آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. تمام والدین به دنبال بهترین رشته فعالیت یا کلاس تخصصی هستند که فرزندشان به کمک آن بتواند ویژگی‌ها یا جنبه‌های شخصیتی یک فرد موفق را فرا گیرد، ویژگی‌هایی که باعث موفقیت کودکان در زندگی شخصی و کاری آن‌ها در آینده شود. ویژگی‌هایی که در هیچ کلاسِ درسی، مستقیم آن را آموزش نمی‌دهند، ویژگی‌هایی مثل: اراده، اعتماد به نفس، حل مسئله، خلاقیت، تقویت تفکر منطقی، مسئولیت‌پذیری و غیره. حال به ‌نظر شما چه فعالیت‌ها یا رشته‌هایی وجود دارد که می‌تواند مهارت‌های مورد نیاز فرزندتان را برای رسیدن به موفقیت تقویت کند و به آن‌ها آموزش دهد؟ برنامه‌نویسی دارای جذابیت‌های بسیار خاص و دوست‌داشتنی است که علاوه بر سرگرم کردن، باعث رشد و پیشرفت مهارت‌های کودکان نیز می‌شود، مهارت‌هایی از جمله مهارت‌های علمی.

جمع بندی

ما در این مقاله درمورد فواید برنامه نویسی برای کودکان صحبت کردیم. کدنویسی می‌تواند به تغییر جهان کمک کند. کودکانی که زود شروع می‌کنند و از سنین پایین کدنویسی را یاد می‌گیرند، پیشگامان آینده خواهند بود. کودک می‌تواند با کار بر روی برنامه‌ها، روباتیک و سایر حوزه‌های محاسباتی که به شکل‌دهی بهتر آینده ما در بخش‌های آموزش، سلامت و انرژی کمک می‌کنند، زندگی بسیاری را در سراسر جهان تغییر دهد. در صورتی که درمورد یادگیری برنامه نویسی سوال، نظر و یا تجربه‌ای دارید، می‌توانید آن را در بخش نظرات با ما و سایر کاربران سون لرن درمیان بگذارید.