پایگاههای داده به دو دسته کلی NoSQL و رابطهای تقسیم میشوند. هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و برای کاربردهای مختلفی مناسب هستند.
پایگاههای داده رابطهای (Relational Databases)
- ساختار دادهای: دادهها در جداول با سطرها و ستونهای مشخص سازماندهی میشوند. بین جداول نیز روابط مشخصی تعریف میشود.
- زبان پرسوجو: SQL (Structured Query Language) زبان استاندارد برای تعامل با پایگاههای داده رابطهای است.
- مثال: MySQL, PostgreSQL, SQL Server
مزایا:
- سازماندهی دادهها: ساختار منظم و سلسله مراتبی باعث سهولت در مدیریت و بازیابی دادهها میشود.
- یکپارچگی دادهها: روابط بین جداول باعث حفظ یکپارچگی دادهها میشود.
- استاندارد: SQL یک زبان استاندارد است و بسیاری از توسعهدهندگان با آن آشنا هستند.
- تراکنشهای ایمن: پشتیبانی از تراکنشهای ACID (Atomicity, Consistency, Isolation, Durability) برای اطمینان از یکپارچگی دادهها در عملیاتهای همزمان.
معایب:
- مقیاسپذیری: مقیاسپذیری افقی (افزودن سرورهای جدید) در پایگاههای داده رابطهای پیچیدهتر است.
- انعطافپذیری: تغییر ساختار دادهها در پایگاههای رابطهای ممکن است زمانبر و پیچیده باشد.
- دادههای غیرساختاریافته: برای ذخیره دادههای غیرساختاریافته مانند متن آزاد یا دادههای سلسله مراتبی، ممکن است مناسب نباشند.
پایگاههای داده NoSQL
- ساختار دادهای: ساختار دادهای منعطفتر و متنوعتر است. دادهها به صورت کلید-مقدار، سند، ستونی یا گراف ذخیره میشوند.
- زبان پرسوجو: زبان پرسوجو بسته به نوع پایگاه داده متفاوت است.
- مثال: MongoDB, Cassandra, Redis
مزایا:
- مقیاسپذیری: مقیاسپذیری افقی بسیار خوبی دارند و میتوانند حجم عظیمی از دادهها را مدیریت کنند.
- انعطافپذیری: ساختار دادهای منعطف به شما اجازه میدهد تا به راحتی دادههای جدید و متفاوت را اضافه کنید.
- دادههای غیرساختاریافته: برای ذخیره دادههای غیرساختاریافته بسیار مناسب هستند.
معایب:
- یکپارچگی دادهها: حفظ یکپارچگی دادهها در مقایسه با پایگاههای رابطهای پیچیدهتر است.
- تراکنشها: پشتیبانی از تراکنشهای ACID در همه پایگاههای NoSQL یکسان نیست.
- استاندارد: هنوز یک زبان پرسوجو استاندارد برای همه پایگاههای NoSQL وجود ندارد.