در سال‌های نه چندان دور برنامه نویسی ازجمله مشاغلی بود که بیشتر توسط مردان انتخاب می‌شد و زنان کمتری در این زمینه فعالیت می‌کردند. شاید در محیط‌های علمی و آکادمیک زنان زیادی در علوم کامپیوتر کار می‌کردند اما روح زنانه حاکم بر جوامع به دلایل مختلفی نمی‌توانست به خوبی با دنیای 0 و 1 ارتباط برقرار کند.

امروزه این موضوع برطرف شده و بخش بزرگی از جامعه برنامه نویسان را خانم‌ها تشکیل می‌دهند. در این مقاله می‌خواهیم به سراغ 5 بانویی برویم که نه تنها برنامه نویس بودند، بلکه زبان برنامه نویسی خاص خود را ساخته‌اند.

آشنایی با زنان مخترع زبان برنامه نویسی

احتمالاً برخی از افراد هنوز هم به این مسئله معتقد باشند که دنیای ماشینی و کامپیوتری فاصله زیادی از روحیه زنانه و زمینه‌های موردعلاقه آن‌ها دارد و مردان در این زمینه موفق خواهند بود.

البته این تفکر سنتی تا حد زیادی شکسته شده زیرا آینده برمدار تکنولوژی می‌چرخد و هیچ زنی قصد جا ماندن از آینده را ندارد. پس در این بخش با زنان مخترع زبان برنامه نویسی آشنا می‌شویم. کسانی که صرفاً به برنامه نویس شدن اکتفا نکردند و برای ایجاد یک زبان جدید دست‌به‌کار شدند.

گریس هاپر : زبان برنامه نویسی COBOL

گریس هاپر (Grace Hopper) یکی از اولین برنامه نویسان زن تاریخ و عضو نیروی دریایی ارتش آمریکا بود. او معتقد بود زبان‌های برنامه نویسی باید مانند زبان گفتار ساده و قابل‌فهم باشد و نقش زیادی در ایجاد یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های برنامه نویسی یعنی COBOL (Common Business-Oriented Language) داشته است.

این زبان در سال 1959 میلادی توسعه یافت و برای انجام بسیاری از کارهای تجاری و مالی مورداستفاده قرار گرفت. گریس از دوران کودکی علاقه زیادی به دانستن جزئیات داشت به گونه‌ای که در 7 سالگی قطعات ساعت کوکی خود را از هم جدا کرد تا نحوه کار کردن آن را ببیند.

این کنجکاوی بعدها او را به یکی از برترین زنان مخترع تاریخ تبدیل کرد. او می‌گوید"اکثر مردم از تغییر می‌ترسند و دوست دارند کارها را با یک روش انجام دهند. این چیزی ست که من همیشه با آن مبارزه می‌کنم". (نفر وسط در عکس ابتدای متن)

سینتیا سالمون : زبان برنامه نویسی Logo

در اواخر دهه 1960 میلادی گروهی از محققان آمریکایی به دنبال ایجاد زبانی برای کودکان بودند. زبانی که مبتنی بر کلمات بوده و کمتر از اعداد و نمادها در آن استفاده شود. سینتیا سالمون (Cynthia Solomon) یکی از این محققان بود که در زمینه هوش مصنوعی و بر روی زبان برنامه نویسی Lips کار می‌کرد.

مدتی بعد او توانست با تکیه‌بر همین زبان، زبان جدید Logo را ابداع کند. این زبان مبتنی بر گرافیک است و هدف اصلی از ایجاد آن، استفاده در آموزش برنامه نویسی به کودکان بود. (نفر پایین سمت چپ در عکس ابتدای متن)

جین سمت : زبان برنامه نویسی FORMAC

در دهه 50 میلادی شرکت IBM از زبان FORTRAN برای انجام محاسبات ریاضیاتی و تحقیقی استفاده می‌کرد. مدتی بعد این شرکت ریاضیدانی به نام جین سمت (Jean Sammet) را استخدام کرد که او بعدها به همراه گریس هاپر ازجمله بنیادگذاران COBOL بود.

حدود 10 سال پس‌ازآن، جین زبان FORMAC را در ادامه زبان FORTRAN ابداع کرد. این زبان قادر بود مسائل جبری را نیز حل کند و تبدیل به اولین زبانی شد که برای محاسبات ریاضیاتی پارامتری مورداستفاده قرار گرفت. (نفر بالا سمت راست در عکس ابتدای متن)

ادل گلدبرگ : زبان برنامه نویسی Smalltalk

Smalltalk نیز زبانی بود که باهدف آسان کردن برنامه نویسی برای همه افراد توسعه یافت. در دهه 70 میلادی ادل گلدبرگ (Adele Goldberg) به تیم توسعه‌دهندگان Smalltalk پیوست و توانست نقش مهمی در ایجاد این زبان پیدا کند.

او نقش زیادی در بخش‌هایی مانند تعریف مفاهیم زبان و ایجاد محیط توسعه یکپارچه داشت. این زبانشی گرا و دینامیک است و از ترکیب آن با زبان C در توسعه سیستم‌عامل IOS و رابط‌های نرم افزاری استفاده شده است. (نفر پایین سمت راست در عکس ابتدای متن)

باربارا لیسکو : زبان برنامه نویسی CLU

باربارا لیسکو (Barbara Liskov) یکی از تأثیرگذارترین زنان آمریکایی در حوزه علوم کامپیوتر است. او سرپرستی گروهی از محققان را به عهده داشت که توانستند زبان CLU را ابداع کرده و گامی بزرگ در جهت متحول کردن توسعه زبان‌های برنامه نویسی بردارند. با ابداع زبان CLU باربارا توانست مفاهیمی چون انواع داده‌های انتزاعی (Abstract Data Types) و پیمایش (Iterators) را نیز به برنامه نویسی وارد کند. او در سال 2008 به دلیل فعالیت‌های خود در جهت ابداع زبان‌های برنامه نویسی و شیوه‌هایی که باعث توسعه برنامه نویسی شی‌ء گرا شدند، موفق به دریافت جایزه معتبر تورینگ (Turing Award) شد. (نفر بالا سمت چپ در عکس ابتدای متن)

جمع بندی

در این مقاله با تعدادی از زنان مخترع زبان برنامه نویسی آشنا شدیم. شاید این افراد خالق زبان‌های مدرن‌تری مانند C یا جاوا نیستند که امروزه اکثر برنامه‌نویسان از آن‌ها استفاده می‌کنند. اما ابداع این زبان‌های به ظاهر ساده، تاثیر زیادی در هموار کردن مسیر برنامه نویسی داشته و پیش‌نیاز برنامه نویسی و توسعه زبان‌های سطح بالاتر بوده است. البته فارغ از تاثیر دراز مدت، در آن زمان این فعالیت‌ها برای محققان علوم کامپیوتر بسیار باارزش بوده و باعث تحولات زیادی شده است.

امروزه تعداد زبان‌های برنامه نویسی بسیار زیاد شده به گونه ای که شاید نام برخی از آن‌ها را هنوز نشنیده باشیم. در این مقاله نگاهی جامع به روند برنامه نویسی و معرفی تعدادی از زبان‌های برنامه نویسی مختلف داریم که می‌تواند به ما کمک کند راحت‌تر برنامه نویسی را یاد بگیریم.