قیمت گذاری یکی از اون موضوعاتیه که شاید اولش فکر کنیم کار ساده ایه، ولی وقتی پای عمل میاد وسط، به مشکل میخوریم. خیلی از برنامه نویسها و متخصصهای حوزه کامپیوتر تو ذهنشون با این چالش دست و پنجه نرم میکنن که «چطوری قیمت بذارم که هم مشتری راضی باشه و هم برای من به صرفه باشه؟». گاهی حتی با قیمت پایین شروع میکنن، ولی بعد میبینن مشتریها باز هم ناراضی هستن یا توقعات بیشتری دارن.
واقعیت اینه که دانستن اصول درست قیمت گذاری میتونه درآمدتون رو دو برابر کنه، فقط کافیه یاد بگیرین چطور باید این کار رو انجام بدین. تو این مقاله قراره بریم سراغ همین موضوع: اینکه چرا هنوز نمیدونین چطور قیمت گذاری کنین و چطور میتونین با اصلاح این اشتباه، درآمدتون رو حسابی بالا ببرین.
خیلی از متخصصها نمیدونن چه فاکتورهایی رو باید در قیمت گذاری در نظر بگیرن، یا حتی نمیدونن چطور خودشون رو با توجه به مهارتها و تجربه شون ارزش گذاری کنن. از طرف دیگه، تفاوتی که تو پروژهها و نوع کارها تو این حوزه وجود داره، باعث میشه مدلهای سنتی قیمت گذاری جواب نده. اینجاست که قیمت گذاری درست مثل یه مهارت جدا میاد وسط و باید یاد بگیریم چطور انجامش بدیم.
چالش هایی که تو این مقاله بررسی میکنیم:
قیمت گذاری به ظاهر شاید تنها یه عدد باشه، اما این عدد تاثیر بزرگی روی درآمد، جایگاه شغلی، و حتی حس و حالی که نسبت به کارتون دارید، داره. قیمت گذاری درست میتونه از شما یک حرفه ای بسازه که هم درآمد قابل قبولی داره و هم مشتریان با رضایت برای همکاریهای آینده دوباره سراغش میان. اما آیا تا به حال فکر کردین که قیمت گذاری صحیح، چه تاثیراتی میتونه داشته باشه؟ در این بخش با دلایل اهمیت قیمت گذاری مناسب و تاثیرات اون روی کسب وکار و درآمد شما آشنا میشیم.
قیمت گذاری به زبان ساده یعنی تعیین ارزش مالی خدمات یا محصولات شما. قیمت گذاری برای متخصصان حوزه کامپیوتر و برنامه نویسان میتونه به چند روش انجام بشه:
خیلی از متخصصهای حوزه کامپیوتر، به خصوص برنامه نویسان، فکر میکنن قیمت پایین میتونه باعث جذب مشتری بشه. اما واقعیت اینه که قیمت پایین همیشه به معنی جذابیت بیشتر نیست. در مواردی قیمت پایین حتی به عنوان نشانه ای از کیفیت پایین تلقی میشه. اگه بدونید چه ارزشی دارید و چطور میتونید این ارزش رو به مشتری نشون بدید، هم مشتریهای باکیفیتتری جذب میکنید و هم میتونید درآمد بالاتری داشته باشید.
چند دلیل اصلی که قیمت گذاری صحیح ضروریه:
قیمت گذاری نادرست، چه خیلی پایین باشه و چه خیلی بالا، تاثیرات منفی زیادی روی حرفه و درآمدتون میذاره. بیایید چند نمونه از این تاثیرات منفی رو با هم بررسی کنیم:
قیمت گذاری برای متخصصهای کامپیوتر و برنامه نویسها همیشه کار ساده ای نیست و پیچیدگیهای خودش رو داره. بریم چندتا از مهمترین چالش هاش رو با هم بررسی کنیم و ببینیم چرا ممکنه تعیین قیمت مناسب انقدر سخت باشه.
یکی از سختترین چیزها تو قیمت گذاری برای متخصصهای حوزه کامپیوتر اینه که هر پروژه با پروژه ی دیگه فرق داره. مثلاً ممکنه یه روز یه برنامه نویس یه پروژه ی کوچیک طراحی سایت بگیره و روز بعد درگیر یه پروژه ی بزرگ برای یه شرکت بشه که نیاز به کلی امکانات داره. این تفاوتها باعث میشه نتونیم یه فرمول ثابت برای همه پروژهها داشته باشیم و معمولاً باید برای هر پروژه به صورت جداگانه قیمت تعیین کنیم. این نیاز به قیمت گذاری سفارشی، یکی از مهمترین موانعیه که تو این حوزه باهاش روبرو میشیم.
الان دیگه بازار پر شده از فریلنسرها، و مشتریها هم تو این شرایط معمولاً دنبال پایینترین قیمت ممکن هستن. خیلی از برنامه نویسها و متخصصها مخصوصاً اگه تازه کار باشن، مجبور میشن برای رقابت با بقیه قیمتهای پایینتری بدن تا کار بگیرن. این فشار باعث میشه که گاهی متخصصا قیمتی پایینتر از ارزش واقعیشون رو انتخاب کنن. مخصوصاً برای تازه کارها این چالش بیشتره، چون برای اینکه تجربه کسب کنن و مشتریها رو راضی نگه دارن، حاضر میشن با قیمتی کمتر از حد معمول کار کنن.
خیلی وقتها مشتریها نمیتونن درک کنن که پروژههای نرم افزاری چقدر میتونه پیچیده باشه. این مشکل مخصوصاً وقتی به وجود میاد که پروژه به کارهای تخصصیتر مثل توسعه سیستمهای پیچیده، هوش مصنوعی یا داده کاوی مرتبط باشه. به خاطر همین ناآشنایی، مشتریها اغلب فکر میکنن این پروژهها زمان و هزینه ی کمتری نیاز دارن. این موضوع باعث میشه متخصصا مجبور بشن کلی وقت بذارن تا به مشتری توضیح بدن که چرا قیمت بالاتره و چطور هزینهها توجیه میشه.
هرچی تجربه و مهارت یه برنامه نویس یا متخصص بیشتر باشه، باید قیمت کارش هم بالاتر باشه. ولی چالش اصلی اینجاست که چطور این ارزش رو به مشتری نشون بدیم و کاری کنیم که بپذیره قیمت بالاتری پرداخت کنه. معمولاً متخصصهای تازه کار کمتر روی قیمت گذاری تجربه دارن و قیمتهای پایینتری انتخاب میکنن، در حالی که حرفه ایها دنبال قیمتهای بالاتری هستن که واقعاً به تجربشون میخوره.
چندتا عامل مهم تو قیمت گذاری بر اساس تجربه نقش دارن، مثل:
برای مثال، یه برنامه نویس با تجربه که تو پروژههای داده محور تخصص داره، به خاطر این سطح از تخصص، باید بتونه قیمت بالاتری نسبت به یه تازه کار تعیین کنه.
یکی از مدلهای جدید قیمت گذاری اینه که به جای تمرکز روی زمان و هزینه، بیشتر به تاثیری که پروژه روی کسب وکار مشتری میذاره توجه کنیم. مثلاً یه برنامه نویس میتونه به جای قیمت گذاری معمول، بر اساس این که پروژه چه ارزشی برای مشتری میآفرینه، قیمت رو تعیین کنه. ولی این مدل چالشهای خودش رو داره، چون:
بعضی از شرکتها و فریلنسرهای موفق با استفاده از تحقیقات بازار و ارزش گذاری کیفی این مدل رو خوب پیاده میکنن. اما بدون اینکه دقیقاً ارزش خدمات رو بفهمیم، این مدل خیلی کارایی نداره.
حالا که چالشهای قیمت گذاری رو شناختیم، بیایید ببینیم چه اصول و استراتژی هایی میتونن تو قیمت گذاری بهت کمک کنن. این اصول و روشها حاصل تجربه ی آدمای مختلف و نتیجه ی بررسی رفتار مشتریاس. اینجا چندتا از بهترین روشها رو براتون توضیح میدم تا بتونید قیمت هایی بذارید که هم براتون درآمد خوب داشته باشه، هم مشتری رو راضی نگه داره.
اولین قدم برای قیمت گذاری اینه که مدل درست رو انتخاب کنی. هر کدوم از مدلهای قیمت گذاری یه ویژگی خاص دارن و انتخاب درستشون میتونه خیلی موثر باشه. بیایید ببینیم کدوم مدلها پرکاربردترن:
قبل از اینکه بخوای قیمت کارتو تعیین کنی، یه نگاه به بازار و رقبا بنداز. ببین بقیه چه قیمت هایی میدن و چطور خدماتشون رو قیمت گذاری میکنن. این کار رو میتونی با بررسی سایتهای فریلنسینگ داخلی و خارجی انجام بدی تا قیمتهای مشابه رو ببینی. همچنین:
یه نکته ی مهم دیگه اینکه با دیدن قیمتهای رقبا، میتونی ایده بگیری که چطور قیمت گذاری خودت رو بهتر کنی.
خیلی از برنامه نویسا و متخصصای حوزه کامپیوتر، معمولاً قیمت کارشون رو دست کم میگیرن و نمیدونن چطور باید ارزش کارشون رو به مشتری نشون بدن. برای اینکه بتونی خدماتت رو به درستی قیمت گذاری کنی، باید چندتا چیز رو در نظر بگیری:
یه چیزی که میتونه نارضایتی مشتری رو از قیمتها کم کنه، شفاف سازیه. یعنی از همون اول واضح به مشتری بگی دقیقاً برای چی داره پول میده و هر بخش از خدمات چقدر هزینه داره. اینجوری هم مشتری راحتتر قیمتت رو قبول میکنه و هم اعتماد بیشتری ایجاد میشه. بهتره همیشه:
وقتی از اول همه چیز رو روشن و شفاف کنی، هم احتمال سوءتفاهم کمتر میشه، هم رابطتون راحتتر پیش میره.
یه بخش جذاب تو قیمت گذاری اینه که بتونی از اصول روان شناسی استفاده کنی تا مشتری احساس کنه قیمتت منصفانه و جذابه. چندتا نکته ی روان شناسی که میتونی امتحان کنی، ایناست:
این اصول و استراتژیها بهت کمک میکنن که قیمت گذاری حرفه ایتری داشته باشی و با خیال راحتتر قیمت مناسب رو انتخاب کنی.
همه ی ما ممکنه تو مسیر قیمت گذاری اشتباهاتی رو مرتکب بشیم، مخصوصاً اگه تجربه ی زیادی نداشته باشیم. اما شناسایی این اشتباهات و تلاش برای پرهیز از اونها میتونه باعث بشه درآمد بیشتری داشته باشیم و روابط بهتری با مشتری هامون بسازیم. اینجا چندتا از اشتباهات رایج در قیمت گذاری رو بررسی میکنیم و راهکارهایی هم برای رفعشون میگیم.
همون طور که گفتیم یه اشتباه رایج بین تازه کارا اینه که برای جلب مشتری قیمت خیلی پایینی میدن. اما این کار در درازمدت به ضررتون تموم میشه، چون هم باعث کاهش ارزش کارتون میشه، هم این توقع رو در مشتریها ایجاد میکنه که همیشه ازتون قیمت پایین بخوان. از اون طرف، بعضیها بدون توجه به رقبا و نیاز بازار قیمتهای خیلی بالا تعیین میکنن که باعث میشه مشتریا سریعاً ردشون کنن.
راهکار: یه تعادل پیدا کنین؛ اول بازار رو خوب بشناسید و بعد بر اساس تجربه و ارزشی که ارائه میدین، قیمتی انتخاب کنید که هم برای خودتون منصفانه باشه هم مشتری راضی باشه.
خیلی وقتا پیش میاد که وسط پروژه مشتری میخواد چیزای جدیدی اضافه کنه یا تغییراتی بده. اگه از اول درباره ی هزینههای اضافی صحبت نکنین، ممکنه آخر کار به مشکل بخورین و مشتری فکر کنه دارین اضافه گویی میکنین. این یه اشتباه رایجه که باعث سوءتفاهم میشه و تجربه ی همکاری رو تلخ میکنه.
راهکار: از همون اول تو قرارداد یا توافق اولیه، هزینههای احتمالی و شرایط تغییرات رو مشخص کنید. اگه مشتری بدونه تغییرات و ویژگیهای اضافی چطور محاسبه میشن، احتمال بروز مشکل خیلی کمتر میشه.
یکی دیگه از اشتباهات رایج اینه که متخصصها دقیقاً توضیح نمیدن که چه خدماتی تو قیمت پیشنهادیشون هست. این میتونه باعث بشه مشتری انتظار خدمات بیشتری داشته باشه یا از خدماتی که براش در نظر گرفتی ناراضی بشه.
راهکار: همیشه قبل از شروع پروژه، جزییات خدماتت رو شفاف توضیح بده. بگو دقیقاً قراره چه کارهایی انجام بدی و چه چیزهایی تو قیمت حساب شده. اینجوری هم مشتری راحتتر با قیمتت کنار میاد و هم احتمال اینکه وسط کار درخواستهای اضافه کنه کمتر میشه.
بعضی وقتا ممکنه به خاطر کمبود اعتماد به نفس یا برای جذب مشتری، ارزش کارت رو دست کم بگیری و با قیمت پایینتری کار کنی. این اشتباه باعث میشه درآمدت کمتر از چیزی باشه که باید باشه و خودت هم از کارت لذت نبری.
راهکار: ارزش واقعی خدمات و تخصصت رو بشناس و اون رو به مشتری نشون بده. اگه روی کارت مطمئن باشی و بتونی ارزش افزوده ای که ایجاد میکنی رو به مشتری توضیح بدی، مشتری هم بیشتر بهت اعتماد میکنه و قیمت پیشنهادیت رو راحتتر قبول میکنه.
اگه چند ساله با یه قیمت ثابت کار میکنی و هنوز قیمت هاتو به روز نکردی، این یه اشتباهه که تو درازمدت به ضررت تموم میشه. با افزایش تجربه و مهارت، باید قیمت هات رو هم به روز کنی.
راهکار: هر چند وقت یه بار شرایط بازار و سطح تجربه ی خودت رو بررسی کن و در صورت نیاز قیمت هات رو به روز کن. این طوری نه تنها درآمدت بیشتر میشه، بلکه مشتریها هم با دید بهتری به کارت نگاه میکنن.
حالا بریم سراغ یه سری تکنیک کاربردی برای اینکه بتونی با اصلاح قیمت گذاری هات، درآمدت رو بیشتر کنی و سود بیشتری از پروژه هات به دست بیاری. اصلاح قیمت گذاری فقط به این معنی نیست که قیمتی رو افزایش بدی؛ بلکه روشهای مختلفی هست که میتونه باعث بشه مشتری ارزش بیشتری تو کارت ببینه و راحتتر قیمتی که پیشنهاد میدی رو بپذیره.
گاهی به جای اینکه مستقیم قیمت رو ببری بالا، میتونی با اضافه کردن چند ویژگی یا خدمت اضافی به بسته ی پیشنهادیت، ارزش کار رو بالاتر ببری. مثلاً اگر طراحی سایت انجام میدی، میتونی امکاناتی مثل پشتیبانی فنی محدود یا چند جلسه آموزشی اولیه رو به عنوان ارزش افزوده اضافه کنی. اینطوری بدون اینکه قیمت اصلی رو زیاد کرده باشی، حس بهتری به مشتری میدی و اونم راحتتر حاضر میشه مبلغ بالاتری پرداخت کنه.
بسته بندی خدمات یکی از روشهای عالی برای جلب نظر مشتریه. با این روش، میتونی چندتا بسته ی مختلف با سطح خدمات متفاوت ارائه بدی. مثلاً یه بسته ی پایه با خدمات اصلی و یه بسته ی پیشرفته با ویژگیهای اضافی مثل بهینه سازی بیشتر یا گزارشهای هفتگی. مشتری با دیدن این انتخابها حس میکنه که میتونه با توجه به بودجش، گزینه ی مناسب خودش رو انتخاب کنه و احتمال خریدش بالاتر میره.
اگه مشتری یه خدمت پایه ازت درخواست کرده، میتونی بعد از شروع پروژه یا در حین کار، پیشنهادهای افزوده ای بهش بدی. مثلاً اگه داری یه وب سایت طراحی میکنی، میتونی خدمات سئو، تولید محتوا یا طراحی لوگو رو هم به عنوان خدمات جانبی معرفی کنی. اینطوری مشتری به جای اینکه فقط یه خدمت ازت بگیره، ممکنه به خدمات دیگت هم علاقه مند بشه و این به درآمدت اضافه میکنه.
ارائه ی تخفیف به شکل هدفمند و محدود میتونه باعث بشه مشتری برای استفاده از خدماتت ترغیب بشه. اما حواست باشه که تخفیف باید هوشمندانه باشه و همیشه با یه هدف خاص انجام بشه، مثلاً به عنوان یک پیشنهاد ویژه برای مشتریان جدید یا برای پروژههای بلندمدت. اینطوری هم مشتری بیشتر ترغیب میشه و هم تو از تخفیف به عنوان یه ابزار بازاریابی استفاده میکنی.
یکی از مهارتهای مهمی که هر متخصصی باید داشته باشه، هنر مذاکره هست. وقتی بدونی چطور با مشتری مذاکره کنی و بهش نشون بدی که چرا کارت ارزش قیمت پیشنهادی رو داره، خیلی راحتتر میتونی قیمت بالاتری رو بپذیره. برای بهتر شدن تو مذاکره، به حرفهای مشتری گوش بده، به نیازهاش توجه کن و با ارائه ی دلایل منطقی براش توضیح بده که چطور کارت بهش کمک میکنه تا به اهدافش برسه.
اول از همه، باید بررسی کنی که آیا قیمتت با توجه به تجربه و مهارتت منطقیه یا نه. اینو میتونی با یه نگاه به رقبا و قیمتی که اونا ارائه میدن، بفهمی. همینطور اگه مشتریها معمولاً بدون چونه و اعتراض قیمتی که میدی رو قبول میکنن، یعنی قیمتی که تعیین کردی تا حد خوبی منطقیه. اما اگه همیشه برات سخته که مشتری رو راضی کنی، شاید بد نباشه دوباره قیمت گذاریت رو بررسی کنی.
هر وقت دیدی که درخواستها زیاد شده و وقت کافی برای همه ی پروژهها نداری، میتونی قیمت هات رو افزایش بدی. یا وقتی که مهارت هات و تجربت نسبت به قبل خیلی بهتر شده و میتونی ارزش بیشتری به مشتری ارائه بدی، این بهترین موقع برای افزایش قیمت هاست. البته بهتره این افزایش رو به مرور و نه یک دفعه انجام بدی تا مشتریها عادت کنن.
یکی از بهترین راهها اینه که توی صحبت هات، نتایج کار و تاثیری که روی کسب وکار مشتری داره رو توضیح بدی. مثلاً بگو که پروژه ای که براش انجام میدی چطور میتونه به رشد درآمدش کمک کنه یا هزینه هاش رو پایین بیاره. اگه بتونی نمونههای واقعی از کارهای قبلی بیاری و تاثیرشون رو توضیح بدی، مشتری راحتتر ارزش کارت رو درک میکنه.
بعضی وقتا مشتریها از روی عادت یا فشار بودجه تخفیف میخوان. بهترین کار اینه که از همون اول قیمتت رو منطقی بذاری و اگه احساس کردی تخفیف دادن امکان پذیره، برای موارد خاص مثل همکاریهای طولانی مدت یا پروژههای بزرگ تخفیف بده. اما حواست باشه که تخفیفهای زیاد باعث میشه کارات بی ارزش به نظر بیان، پس تو این کار حد و اندازه ای داشته باش.
بستگی داره به نوع پروژه و سبک کاری که داری. اگه پروژه نیاز به تغییرات و انعطاف زیادی داره و ممکنه زمان بندی متفاوت باشه، قیمت گذاری ساعتی انتخاب بهتریه. اما اگه پروژه محدوده ی مشخصی داره و کار مشخصیه، قیمت گذاری پروژه ای برای هم خودت هم مشتری شفافتر و راحت تره.
خب، تو این مقاله سعی کردیم که تمام جنبههای مهم قیمت گذاری رو برای متخصصان حوزه ی کامپیوتر و برنامه نویسها بررسی کنیم. از چالش هایی که ممکنه سر راهت باشه گرفته تا اصول، تکنیکها و اشتباهات رایج در قیمت گذاری. حالا دیگه با آگاهی از این نکات میتونی با اعتماد به نفس بیشتری وارد مذاکرههای قیمت گذاری بشی و قیمت هایی رو پیشنهاد بدی که هم برای تو به صرفه باشه و هم مشتری رو راضی نگه داره.
فراموش نکن که قیمت گذاری درست یه مهارته که با تجربه و یادگیری بهتر میشه. هر چقدر روی ارزش کار و مهارت هات بیشتر شناخت داشته باشی، تو تعیین قیمت هم راحتتر میتونی عمل کنی. این کار نه تنها به افزایش درآمدت کمک میکنه، بلکه باعث میشه توی کار خودت احساس رضایت و موفقیت بیشتری داشته باشی.
حالا وقتشه که اقدام کنی! قیمت هات رو دوباره بررسی کن، مدلهای مختلف قیمت گذاری رو امتحان کن و با مشتری هات شفاف و منطقی صحبت کن. تجربههای جدید رو ثبت کن و با هر پروژه یاد بگیر که چطور میتونی ارزش کارتو بهتر به نمایش بذاری. اگه تا اینجا سوال یا ابهامی داری یا تجربه خاصی توی قیمت گذاری داشتی که بخوای با بقیه به اشتراک بذاری، خوشحال میشم نظرت رو بشنوم. اینطوری هم به خودت کمک کردی و هم ممکنه تجربت به بقیه هم کمک کنه.
وقتشه سقف درآمدیت رو بشکنی!
بوت کمپ ۳ ماهه "ماتریکس" فقط یه دوره آموزشی نیست؛ یه تجربه ی تمام عیاره که مهارتهای نرم و کلیدی رو در کنارت تخصصت بهت یاد میده و تو رو برای درآمدهای بالاتر آماده میکنه. اینجا نه تنها تکنیکهای پرزنت حرفه ای، مذاکره و قیمت گذاری رو یاد میگیری، بلکه توی کارگاههای عملی و دورهمیهای پرانرژی، همراه با آدمای هم هدف، شبکه ارتباطی جدیدی هم میسازی. به تیم ماتریکس سون لرن بپیوند و سفر به دنیای درآمدهای بزرگ رو شروع کن!
دوره الفبای برنامه نویسی با هدف انتخاب زبان برنامه نویسی مناسب برای شما و پاسخگویی به سوالات متداول در شروع یادگیری موقتا رایگان شد: