نقشه‌ها کلی فایده دارن. مثلاً یه نقشه گنج بهت می‌گه چطور پولدار شی. نقشه‌های توپوگرافی هم که خیلی باحال هستن و حس لمس کردنشون جالبه. نقشه جهان هم همیشه یادمون می‌ندازه که گربه‌ها حکومت می‌کنن.

اما شاید با نقشه‌های سایت (سایت مپ‌ها) خیلی حال نکنی. راستش رو بخوای، فهمیدنشون راحت نیست و آخرین باری که چک کردم، خیلی هم جذاب نیستن. ولی اگه درست ازشون استفاده کنی، می‌تونن راهی باشن به سمت رتبه بالاتر و ترافیک بیشتر برای سایتت.

پس تو این مطلب، می‌خوام بهت بگم سایت مپ چیه، چرا ممکنه به یک سایت مپ نیاز داشته باشی و چطور می‌تونی یه سایت مپ بسازی و به گوگل بفرستی.

سایت مپ چیست؟

سایت مپ (Sitemap) یه فایل ساده‌ست که آدرس همه صفحات مهم سایتت رو لیست می‌کنه. هدف اصلیش اینه که به موتورهای جستجو کمک کنه سایتت رو بهتر بفهمن و راحت‌تر صفحات خاص رو پیدا کنن. البته سایت مپ‌هایی هم داریم که به کاربران کمک می‌کنن تو سایت پیمایش کنن، که در ادامه بهشون می‌پردازیم.

پایین یه نمونه از سایت مپ رو می‌بینی.

⚠️ اخطار: شاید در نگاه اول پیچیده به نظر بیاد، اما تا آخر این مطلب، ساده و قابل فهم می‌شه.😉

برای اینکه بفهمی چرا سایت مپ‌ها توی سئو مهمن، باید اول بدونی موتورهای جستجو چطوری کار می‌کنن. به‌خصوص باید با اصطلاحات "خزیدن" و "ایندکس" آشنا بشی.

خزیدن چیست؟

خزیدن (Crawling) همون کاریه که بات‌های گوگل، یا همون عنکبوت‌ها، انجام می‌دن. تصور کن چند تا ربات کوچولو دارن توی اینترنت می‌چرخن و همه صفحات وب رو بررسی می‌کنن. این ربات‌ها مثل جستجوگرهای کوچک گوگل عمل می‌کنن و به هر صفحه‌ای که برسن، اطلاعاتش رو جمع می‌کنن. این فرآیند بهشون کمک می‌کنه بفهمن صفحات چطور به هم وصلن و محتوای هر صفحه چیه. بنابراین، خزیدن یعنی ربات‌های گوگل به سایت‌ها سر می‌زنن، صفحات رو بررسی می‌کنن و اطلاعات رو ذخیره می‌کنن.

ایندکس چیست؟

ایندکس (Indexing) مرحله بعد از خزیدنه. وقتی ربات‌های گوگل صفحات رو پیدا و بررسی کردن، اطلاعات جمع‌آوری‌شده رو توی یه پایگاه داده بزرگ ذخیره می‌کنن. این پایگاه داده همون ایندکس گوگل هست. می‌تونی اینطوری تصور کنی که گوگل یه کتابخونه بزرگ داره و هر صفحه وب مثل یه کتاب توی این کتابخونه ذخیره می‌شه. پس وقتی توی گوگل چیزی رو جستجو می‌کنی، گوگل توی این کتابخونه می‌گرده و سریع‌ترین و بهترین نتایج رو برات پیدا می‌کنه.

حالا با دونستن این دو مفهوم، می‌تونی بهتر بفهمی که چرا سایت مپ‌ها مهمن. سایت مپ‌ها به ربات‌های گوگل کمک می‌کنن که راحت‌تر و سریع‌تر همه صفحات سایتت رو پیدا کنن و به درستی ایندکس کنن.

مزایای سایت مپ

وقتی گوگل سایتت رو بهتر بفهمه و راحت‌تر بتونه Crawlش کنه، رتبه بهتری برای کلمات کلیدی هدفیت می‌گیری و ترافیک بیشتری به سایتت هدایت می‌شه. با این توضیحات، بیایید نگاهی دقیق‌تر به مزایای داشتن سایت مپ بندازیم:

سریع‌تر ایندکس شدن صفحات

گوگل نمی‌تونه هر روز کل اینترنت رو خزش کنه. به‌جاش، برای سایت‌ها و محتواهای مختلف برنامه‌های خزیدن متفاوتی داره. گاهی ممکنه روزها، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشه تا گوگل صفحات جدید سایتت رو پیدا کنه. سایت مپ‌ها به گوگل کمک می‌کنن تا صفحات جدید رو سریع‌تر پیدا و ایندکس کنه.

حفظ عملکرد خوب صفحات با ارزش

تا حالا شده یه صفحه رو تو سایتت بروزرسانی کنی - مثلاً برای به‌روزرسانی محتوای مهم و ماندگارت - ولی تغییرات تو نتایج جستجو نشون داده نشن؟ این به این دلیله که گوگل از آخرین بروزرسانی صفحت خبردار نشده. با خزیدن و ایندکس کردن بهینه‌تر، می‌تونی مطمئن باشی که کاربران به‌روزترین نسخه صفحات با ارزش یا مرتب تغییر یافته‌ت رو می‌بینن.

کمک به پیدا کردن صفحات یتیم

ربات‌های گوگل معمولاً صفحات سایت رو مثل بازدیدکننده‌ها پیدا می‌کنن - با دنبال کردن لینک‌های صفحات در حال خزیدن. صفحات یتیم صفحاتی هستن که هیچ لینک داخلی بهشون اشاره نمی‌کنه و پیدا کردنشون برای گوگل سخت‌تره. ولی با داشتن این صفحات تو سایت مپ، گوگل راحت‌تر می‌تونه اون‌ها رو پیدا و ایندکس کنه.

کمک به گوگل برای تشخیص صفحات تکراری

در بعضی موارد، سایت‌های تجاری صفحات تکراری یا تقریباً تکراری دارن - مثلاً، تو یه سایت فروشگاهی ممکنه صفحات محصول تکراری با رنگ‌های مختلف داشته باشی. تو این شرایط، گوگل ممکنه ندونه کدوم نسخه از صفحه، نسخه اصلیه که می‌خوای رتبه بگیره. با استفاده از سایت مپ، می‌تونی از تگ‌های canonical استفاده کنی تا به گوگل نشون بدی کدوم نسخه اصلیه و کدوم‌ها تکراری هستن.

انواع سایت مپ‌ها

دو نوع سایت مپ وجود داره: سایت مپ‌های HTML (برای آدم‌ها) و سایت مپ‌های XML (برای ربات‌ها).

سایت مپ‌های HTML

سایت مپ HTML یه صفحه وب واقعیه که برای بازدیدکنندگان قابل مشاهده‌ست و شامل لیستی از لینک‌های کلیک‌شدنی به همه صفحات سایتته. این روش قدیمی برای ایجاد سایت مپ هست، ولی هنوز هم با ارزشه، به خصوص برای وب‌سایت‌های بزرگ.

گوگل از سایت مپ‌های HTML حمایت می‌کنه چون این نوع سایت مپ‌ها بهش کمک می‌کنن تا بفهمه کدوم صفحات سایتت مهم‌ترن. به عبارت دیگه، وقتی صفحات به‌صورت سلسله‌مراتبی و مرتب لینک شده باشن، گوگل راحت‌تر می‌تونه اولویت‌بندی کنه و صفحات مهم رو بهتر ایندکس کنه.

سایت مپ‌های XML

سایت مپ XML یه فایل متنیه که لیستی از آدرس‌های URL سایتتو فراهم می‌کنه. معمولاً می‌تونی سایت مپ یه سایت رو با رفتن به: domainname.com/sitemap.xml پیدا کنی، ولی می‌تونی به دلایل امنیتی این آدرس رو تغییر بدی. با این که می‌تونی سایت مپ XML رو ببینی، اونا برای بازدیدکنندگان به عنوان ابزار پیمایشی طراحی نشدن و فقط برای موتورهای جستجو هستن.

سایت مپ‌های XML بهت اجازه می‌دن از تگ‌ها استفاده کنی تا اطلاعاتی مثل تاریخ آخرین بروزرسانی URL‌ها رو ارائه بدی. همچنین می‌تونی از افزونه‌های سایت مپ استفاده کنی تا اطلاعاتی درباره محتوای ویدیو، تصویر و مقالات خبری فراهم کنی.

انواع دیگه سایت مپ‌ها

• RSS feeds: برای سایت‌های خبری یا وبلاگ‌هایی که هر روز چندین مقاله منتشر می‌کنن، می‌تونن یه فید RSS، mRSS (media RSS) یا Atom 1.0 رو به عنوان آدرس سایت مپ خودشون ارسال کنن. اما باید بدونی که این سایت مپ‌ها فقط اطلاعاتی درباره URL‌های اخیر فراهم می‌کنن.
• سایت مپ‌های متنی: این نوع سایت مپ ساده‌ترین نوعه و برای وب‌سایت‌های کوچیکی که صفحات کمتری دارن، مناسبه.

آیا به سایت مپ نیاز دارم؟

در کل، گوگل خودش خیلی خوب می‌تونه صفحات وب رو پیدا کنه، ولی همونطور که قبلاً گفتیم، سایت مپ می‌تونه به بهبود سئو کمک کنه - برای بعضی سایت‌ها بیشتر از بقیه. به گفته گوگل، اگه این شرایط رو داری، به سایت مپ نیاز داری:

• سایت بزرگی داری (بیشتر از 500 صفحه): وقتی هزاران صفحه داری، ممکنه ربات‌های گوگل نتونن همه صفحات جدید یا بروزرسانی شده رو پیدا کنن.
• لینک‌دهی داخلی ضعیف داری: یعنی صفحات یتیم زیادی داری که هیچ لینکی بهشون اشاره نمی‌کنه.
• سایتت تازه تاسیس شده یا بک‌لینک کمی داره: چون ربات‌های وب صفحات سایت‌ها رو با دنبال کردن لینک‌ها از یک سایت به سایت دیگه پیدا می‌کنن.
• محتوای غنی زیادی داری: مثل تصاویر، ویدیوها یا صفحات خبری که می‌خوای تو نتایج جستجو نشون داده بشن.

"سایت مپ مثل نقشه‌ای است که راهنمای موتورهای جستجو برای یافتن محتواهای مهم و پنهان سایت شما می‌باشد."

چطور سایت مپ بسازیم؟

ساختن سایت مپ در واقع خیلی ساده‌ست، مخصوصاً با ابزارهایی که در دسترس داریم. باید سایت مپت رو بسازی، بر اساس بهترین شیوه‌ها بررسیش کنی و بعد به گوگل ارسالش کنی. اینجا توضیح می‌دم چطور انجامش بدی:

استفاده از سایت مپ ساز برای ایجاد سایت مپ 

سایت مپ سازها افزونه‌ها و نرم‌افزارهایی هستن که بدون نیاز به کدنویسی، سایت مپ تولید می‌کنن. اینجا چند تا از بهترین سایت مپ سازها رو معرفی می‌کنم:

• Yoast: یه افزونه رایگان وردپرس که برات سایت مپ تولید می‌کنه.
• وردپرس 5.5: اگه از وردپرس نسخه 5.5 به بعد استفاده می‌کنی، نیاز به افزونه‌های خارجی برای ساخت سایت مپ نداری. اینجا کلیک کن تا ببینی چطور نسخه وردپرس رو چک کنی.
• XML-Sitemaps.com: این ابزار بسته‌های رایگان و پولی ارائه می‌ده. فقط کافیه آدرس سایتت رو توی فیلد جستجو وارد کنی و دکمه شروع رو بزنی.
• Screaming Frog: سایت مپ‌های XML و تصویری با تنظیمات پیشرفته مثل تگ‌های "آخرین بروزرسانی" ایجاد کن.
• Slickplan: یه برنامه‌ریز بصری سایت مپ که بخشی از یه پلتفرم بزرگتر برنامه‌ریزی وب‌سایته. این ابزار امکان ساخت سایت مپ متنی، XML یا برداری رو داره. پولیه ولی یه دوره آزمایشی 30 روزه رایگان داره.
• Dynomapper: یه برنامه‌ریز بصری دیگه برای سایت مپ که اونم دوره آزمایشی رایگان داره.

رعایت بهترین شیوه‌ها برای سایت مپ 

گوگل کلی نکته و راهکار برای سایت مپ‌ها ارائه داده، ولی اینجا چند تا راهنمای ساده برای شروع آوردم:

• شکستن سایت مپ‌های بزرگ: اگه لیست URL طولانی داری، سایت مپت رو به چند بخش تقسیم کن و یه فایل ایندکس سایت مپ ارسال کن (یه جورایی مثل سایت مپ برای سایت مپ‌ها).
• فقط URL‌های اصلی (canonical) رو لیست کن: اگه صفحات تکراری یا نزدیک به تکراری داری، فقط URL اصلی که می‌خوای تو نتایج جستجو نمایش داده بشه رو تو سایت مپ بذار. برای بقیه نسخه‌ها از تگ rel=canonical استفاده کن.
• استفاده از کدگذاری UTF-8: همه فایل‌های سایت مپ باید فقط شامل کاراکترهای ASCII باشن - یعنی اعداد 0-9، حروف انگلیسی A-Z و فقط برخی کاراکترهای خاص. کاراکترهایی مثل &، علامت نقل قول یا بزرگتر/کوچکتر باید با کدهای جایگزین عوض بشن.
• توجه نکردن زیاد به تگ‌های اولویت: می‌تونی از تگ‌های اولویت در سایت مپت استفاده کنی تا نشون بدی کدوم صفحات نسبت به بقیه مهم‌ترن (مثلاً اختصاص مقادیری از 0.1 تا 1.0)، ولی اینا فقط ترجیحاتن. در نهایت، گوگل بر اساس قوانین خودش خزش و ایندکس می‌کنه.
• هرگز URL‌های NoIndex رو لیست نکن: سایت مپ برای اینه که به گوگل بگی کدوم URL‌ها رو خزیده و ایندکس کنه، نه اینکه کدوم‌ها رو نادیده بگیره.

ارسال سایت مپ به گوگل 

وقتی سایت مپت رو ساختی، چند روش مختلف برای ارسالش به گوگل وجود داره:

• Google Search Console: این احتمالاً آسون‌ترین روشه. وقتی توی Google Search Console هستی، برای ارسال سایت مپ، به گزارش "Sitemaps" برو. این قسمت رو توی بخش "Indexing" از منوی سمت چپ پیدا می‌کنی.

اونجا، تو بخش "Add a new sitemap"، آدرس سایت مپت رو وارد کن و دکمه "Submit" رو بزن.

بعد از ارسال سایت مپ، یه پیغام مثل این بهت نشون داده می‌شه:

می‌تونی هر زمان که بخوای وضعیت سایت مپت رو توی گزارش بررسی کنی. اگه پیغام سبز "Success" رو دیدی، یعنی همه چیز رو به راهه.

اگه مشکلی باشه، پیغام قرمز "Couldn't fetch" یا "Has errors" رو می‌بینی. تو این حالت، گزارش یه توضیح دقیق از مشکل و روش رفعش بهت می‌ده.

• ابزار ping: می‌تونی یه درخواست مستقیم توی مرورگرت ارسال کنی با تایپ کردن آدرس زیر:

  https://www.google.com/ping?sitemap=https://yourwebsite.com/sitemap

• فایل robots.txt: می‌تونی لینک سایت مپت رو توی فایل robots.txt قرار بدی.
• WebSub: اگه از فید RSS به عنوان سایت مپت استفاده می‌کنی، WebSub توصیه می‌شه.

شناسایی و رفع مشکلات سایت مپ

برای اینکه مطمئن شی سایت مپت درست کار می‌کنه، می‌تونی از ابزارهایی مثل Semrush's Site Audit استفاده کنی. این ابزار سایتت رو می‌خزه (مثل کاری که ربات گوگل انجام می‌ده) و مشکلات فنی سئو رو شناسایی می‌کنه.

اینجا یه تصویر از داشبورد این ابزار رو می‌بینی:

می‌تونی یه حساب رایگان بسازی (نیازی به کارت اعتباری نیست) و تا 100 صفحه رو تو چند دقیقه بررسی کنی.

بعد از ثبت‌نام، راه‌اندازی اولین crawl خیلی ساده‌ست:

• برو به بخش "Projects" و پروژه جدیدت رو بساز - فقط دامنه و اسم پروژه رو وارد کن.
• برو به ابزار Site Audit و دامنه‌ت رو با کلیک روی فیلد ورودی انتخاب کن.
• تنظیمات ابتدایی رو توی پنجره "Site Audit Settings" انجام بده. اگه جایی گیر کردی، این راهنمای تنظیمات دقیق کمکت می‌کنه.
• وقتی تنظیمات رو انجام دادی، دکمه "Start Site Audit" رو بزن.

وقتی که ابزار، سایتت رو بررسی کرد، می‌تونی هر خطایی که پیدا کرده رو توی تب "Issues" ببینی.

فقط کافیه "sitemap" رو جستجو کنی. یه لیست از مشکلات مرتبط با فایل sitemap.xml رو بهت می‌ده.

برخی از مشکلات رایج سایت مپ شامل موارد زیر هستن:

• صفحات نادرست توی سایت مپ: سایت مپت شامل صفحاتی می‌شه که نباید باشن (مثل صفحات ریدایرکت یا صفحات غیر اصلی).
• خطاهای فرمتی سایت مپ: فایل سایت مپت خطاهای فرمتی داره (مثل تگ‌های XML که نیستن).
• فایل‌های سایت مپ خیلی بزرگن: سایت مپت از حد اندازه گوگل بیشتره (بیشتر از 50 مگابایت یا بیشتر از 50,000 URL).

وقتی روی لینک تعداد صفحات تحت تأثیر کلیک کنی، یه لیست کامل از اون صفحات رو می‌بینی.

همچنین می‌تونی روی لینک "Why and how to fix it" کنار هر نوع مشکل کلیک کنی.

این یه پنجره باز می‌کنه که توضیحات بیشتری درباره مشکل و نکاتی برای رفعش می‌ده.

سوالات متداول

1. سایت مپ چیه؟

سایت مپ یه فایل متنیه که به موتورهای جستجو کمک می‌کنه تا همه صفحات وب‌سایتت رو پیدا کنن و درست ایندکس کنن.

2. چرا سایت مپ برای سئو مهمه؟

سایت مپ به موتورهای جستجو کمک می‌کنه تا محتوای سایتت رو بهتر بفهمن و سریع‌تر ایندکس کنن، که این باعث می‌شه توی نتایج جستجو رتبه بهتری بگیری و بازدیدکننده‌های بیشتری جذب کنی.

3. چطور سایت مپ بسازم؟

می‌تونی از ابزارهای آنلاین مثل Google XML Sitemaps و Yoast SEO استفاده کنی یا به صورت دستی یه فایل XML بسازی.

4. آیا باید سایت مپ رو به‌روزرسانی کنم؟

بله، باید سایت مپت رو مرتب به‌روزرسانی کنی تا اطلاعات دقیق و جدید صفحات سایتت همیشه در دسترس موتورهای جستجو باشه.

5. سایت مپ HTML برای سئو مفیده؟

سایت مپ HTML بیشتر برای کمک به کاربران طراحی شده، ولی به طور غیرمستقیم می‌تونه به سئو هم کمک کنه چون تجربه کاربری بهتری فراهم می‌کنه.

جمع‌بندی

سایت مپ یه ابزار قویه که به بهبود سئو و تجربه کاربری کمک می‌کنه. با ساختن و به‌روزرسانی منظم سایت مپ، می‌تونی مطمئن شی که تمام محتوای سایتت درست ایندکس شده و تو نتایج جستجو بهتر دیده می‌شی. اگه تا حالا سایت مپ نساختی، همین الان دست به کار شو و یکی برای سایتت بساز. مطمئن باش که نتیجه‌ش رو می‌بینی.