تا حالا به آدرس‌های طولانی که یه علامت سوال و چند تا عبارت عجیب غریب تو خودشون دارن دقت کردی؟ همونایی که بیشتر وقت‌ها وقتی توی فروشگاه‌های آنلاین چیزی رو فیلتر می‌کنی یا توی سایت‌ها جستجو انجام می‌دی، می‌بینی. اینا همون پارامترهای URL هستن که دنیای پشت‌ پرده‌ی یه سایت رو به کاربرا و حتی مدیرای سایت نشون می‌دن.

اگه بخوای بدونی این پارامترها چی هستن، چه کارایی دارن و چطور باید باهاشون درست کار کنی تا نه تنها تجربه کاربری بهتری بسازی، بلکه سئوی سایتت رو هم بهینه‌تر کنی، این مقاله دقیقاً همون چیزیه که دنبالش می‌گردی! 😊 آماده‌ای تا وارد دنیای پارامترهای URL بشی؟

پارامترهای URL چی هستن؟

URL Parameters (یا همون پارامترهای URL) بخش‌هایی از آدرس وب هستن که بعد از علامت سوال "?" میان و بهت کمک می‌کنن محتوای سایت رو فیلتر یا مرتب‌سازی کنی. یا حتی برای ردگیری و تحلیل داده‌های سایت ازشون استفاده می‌کنی.

برای شناسایی پارامترهای URL، کافیه به قسمتی از آدرس نگاه کنی که بعد از علامت سوال "?" شروع می‌شه.

این پارامترها شامل یه "کلید" و یه "مقدار" هستن که با علامت مساوی (=) از هم جدا می‌شن. اگه چند پارامتر داشته باشی، با علامت "&" از همدیگه جداشون می‌کنی.

یه آدرس کامل با پارامترها معمولاً این شکلیه:

مثلاً تو این مثال، دو تا پارامتر داریم:

• "Color" با مقدار "blue"
• "Sort" با مقدار "newest"

این پارامترها صفحه رو طوری فیلتر می‌کنن که محصولات آبی رو نشون بده و اون‌ها رو به ترتیب جدیدترین نمایش بده.

پارامترهای URL بسته به نوع "کلید" و "مقدار" متفاوت می‌شن و می‌تونن ترکیب‌های مختلفی داشته باشن.

ولی ساختار پایه همیشه این مدلیه:
“https://www.domain.com/page?key1=value1&key2=value2”

هر بخش از این آدرس معنی خاصی داره:

• Key1: نام اولین متغیر
• Key2: نام دومین متغیر
• Value1: مقدار اولین ویژگی
• Value2: مقدار دومین ویژگی
• ?: شروع رشته پرس‌وجو
• =: جداکننده مقدار
• &: جداکننده پارامترها

گاهی ممکنه پارامترهای بیشتری اضافه بشه تا URL پیچیده‌تری بسازی.

پارامترهای URL به چه درد می‌خورن؟

پارامترهای URL کاربردهای مختلفی دارن و معمولاً برای چند دلیل اصلی استفاده می‌شن. اینجا رایج‌ترین استفاده‌هاشون رو برات می‌گم:

1. مرتب‌سازی و فیلتر کردن: توی سایت‌های بزرگ مثل فروشگاه‌های آنلاین، پارامترهای URL به کاربران اجازه می‌دن صفحه‌هایی با فیلتر یا مرتب‌سازی دلخواهشون بسازن. مثلاً:

• /dresses?sort=a-z
  یا
• /womens-shoes?color=red
  یا
• /hotels/seattle-wa?rating=5-star

2. صفحه‌بندی (Pagination): از پارامترها می‌تونی برای شماره‌گذاری صفحات بایگانی یا نتایج جستجو استفاده کنی. مثلاً:

• /blog/all-articles?page=3

3. جستجوی سایت: اگه کسی توی سایتت جستجویی انجام بده، پارامترهای URL می‌تونن کوئری جستجو رو عبور بدن. مثلاً:

• /search?q=christmas

4. ترجمه: برای تغییر زبان صفحه هم می‌شه از پارامترهای URL استفاده کرد. مثلاً:

• /home?lang=fr

5. توضیحات محصول: پارامترهای URL می‌تونن جزئیات محصول رو عبور بدن. مثلاً:

• /product?sku=12345

6. ردیابی (Tracking): پارامترهای URL برای ردیابی کمپین‌های تبلیغاتی یا کلیک‌های روی دکمه‌ها هم استفاده می‌شن. اینطوری می‌تونی بفهمی ترافیک از کدوم کمپین یا دکمه اومده. مثلاً:

• /landingpage?utm_campaign=fbid_holidaypromo

چرا پارامترهای URL برای سئو مهم هستن؟

پارامترهای URL از لحاظ سئو اهمیت زیادی دارن، چون اگه درست مدیریت نشن، می‌تونن مشکلاتی رو برای سایتت ایجاد کنن. یکی از مشکلات رایج اینه که استفاده از پارامترها ممکنه باعث بشه چندین نسخه از یک صفحه با آدرس‌های مختلف ایجاد بشه، در حالی که محتوای اون‌ها تفاوت خاصی نداره. این مسئله چند تا مشکل مهم سئویی به همراه داره:

محتوای تکراری (Duplicate Content)

وقتی چندین URL مختلف فقط نسخه‌های پارامتری یه صفحه باشن، موتورهای جستجو ممکنه این صفحات رو به‌ عنوان محتوای تکراری ببینن. محتوای تکراری از نظر گوگل کیفیت پایینی داره و ممکنه به رتبه سایت آسیب بزنه.

هدر رفتن بودجه کراول (Crawl Budget)

هر وب‌سایت بودجه‌ای مشخص برای کراول شدن توسط موتورهای جستجو داره. اگه کراولرهای موتورهای جستجو زمان زیادی رو صرف کراول کردن صفحات تکراری با پارامترهای مختلف کنن، ممکنه به صفحات منحصر‌به‌فرد و باارزش سایتت نرسن و اونا رو ایندکس نکنن.

کاهش ارزش سیگنال‌های رتبه‌بندی

اگه سایت‌های دیگه به نسخه‌های مختلف URLهای تو لینک بدن (به‌خاطر پارامترها)، ارزش بک‌لینک‌ها بین این نسخه‌های مختلف تقسیم می‌شه. در نتیجه، ممکنه صفحات پارامتری رتبه صفحه اصلی رو بگیرن و باعث افت رتبه صفحه اصلی بشن.

مشکلات ردیابی (Tracking)

اگه از ابزارهایی مثل Google Analytics استفاده می‌کنی، گزارش‌های این ابزارها بر اساس URLهای دقیق ایجاد می‌شه. وقتی چندین نسخه از یه صفحه با پارامترهای مختلف داشته باشی، هر کدوم از این نسخه‌ها به‌طور جداگانه در گزارش‌ها ثبت می‌شن. این می‌تونه کار ردیابی و تحلیل رو پیچیده کنه، مگر اینکه تنظیمات خاصی رو برای مدیریت این موضوع انجام بدی.

پارامترهای URL واقعاً مفیدن، مخصوصاً وقتی سایتت بزرگه و تعداد زیادی صفحه یا محصول داره، یا وقتی استراتژی بازاریابیت به ردیابی دقیق کمپین‌ها وابسته‌ست. ولی برای اینکه پارامترهای URL به سئو آسیب نزنن، باید حواست باشه که درست ازشون استفاده کنی.

بهترین روش‌های سئو برای مدیریت پارامترهای URL

وقتی URLهایی داری که پارامترهای خاصی دارن (مثل پارامترهای کمپین یا فیلتر کردن محتوا) و محتوای تکراری ایجاد می‌کنن، بهتره برای جلوگیری از مشکلات سئو، از تگ canonical استفاده کنی. تگ canonical به موتورهای جستجو می‌گه که نسخه اصلی صفحه کدومه و باید به اون توجه کنن، نه نسخه‌های پارامتری.

چه زمانی از تگ canonical استفاده کنیم؟

اگه پارامترهای URL محتوای صفحه رو تغییر نمی‌دن و فقط برای اهداف ردیابی یا کمپین استفاده می‌شن، مثلاً یه URL داری که هم بدون پارامتر کار می‌کنه و هم با پارامتر کمپین، بهترین کار اینه که تگ canonical رو روی نسخه اصلی (بدون پارامتر) بذاری. اینطوری، گوگل متوجه می‌شه که نسخه اصلی کدومه و نسخه‌های پارامتری رو نادیده می‌گیره.

چه زمانی اجازه بدیم صفحات پارامتری ایندکس بشن؟

اما اگه پارامترهای URL محتوای صفحه رو تغییر می‌دن و این تغییرات ارزش جستجو دارن (مثلاً فیلتر کردن کفش‌های زنانه در یک فروشگاه آنلاین)، بهتره که این صفحات رو برای ایندکس شدن باز بذاری. یعنی اجازه بدی گوگل اون‌ها رو کراول کنه، چون ممکنه این صفحات فیلتر شده تو جستجوهای مرتبط مثل "خرید کفش زنانه" برات رتبه بگیرن.

• مثال: صفحه‌ای که همه کفش‌ها رو نشون می‌ده ممکنه برای جستجوی "کفش" مفید باشه، ولی صفحه‌ای که فقط کفش‌های زنانه رو فیلتر کرده، می‌تونه برای جستجوهای "کفش زنانه" بهتر رتبه بگیره. پس بهتره اجازه بدی این صفحات فیلتر شده هم ایندکس بشن.

چطور پارامترها رو برای لوکالیزیشن مدیریت کنیم؟

اگه پارامترهای URL برای تغییر زبان یا کشور استفاده می‌شن، باید از تگ hreflang استفاده کنی. این تگ به موتورهای جستجو می‌گه که این صفحات نسخه‌های مختلفی از هم هستن که برای کشورها یا زبان‌های مختلف طراحی شدن. اینطوری گوگل می‌فهمه که این صفحات با هم مرتبطن ولی برای کاربران مختلفی هستن.

توجه: بهتره که برای تغییر زبان یا کشور از پارامترها استفاده نکنی. استفاده از پوشه‌های جداگانه (subdirectories) یا زیردامنه‌ها (subdomains) معمولاً گزینه بهتری برای سئو هست.

اگه سایتت تعداد زیادی پارامتر داره و صفحات زیادی داری که با پارامترهای مختلف ایندکس شدن (مثلاً سایتت بیش از ۱۰۰۰ صفحه داره)، می‌تونی از ابزار Google Search Console برای مدیریت این پارامترها کمک بگیری. این ابزار بهت کمک می‌کنه که به گوگل بفهمونی چطور باید با پارامترهای سایتت برخورد کنه.

اما گوگل توصیه می‌کنه که فقط وقتی از این ابزار استفاده کنی که واقعاً بهش نیاز داری. چرا؟

• اگه سایتت کمتر از ۱۰۰۰ صفحه داره، نیازی به این ابزار نداری.
• اگه تجربه کافی توی سئو نداری، ممکنه تنظیمات اشتباه باعث بشه گوگل صفحات مهم سایتت رو نادیده بگیره.

پس با احتیاط از این ابزار استفاده کن!

چطور از پارامترهای URL استفاده کنیم؟ (با مثال)

پارامترهای URL معمولاً برای مرتب‌سازی محتوا در یک صفحه استفاده می‌شن، مثلاً توی فروشگاه‌های آنلاین. این پارامترها به کاربرا اجازه می‌دن تا محصولات رو طبق نیاز خودشون مرتب کنن و راحت‌تر پیدا کنن.

یکی دیگه از استفاده‌های رایج پارامترهای URL، ردیابی (Tracking) هست. دیجیتال مارکترها از این پارامترها برای بررسی این که ترافیک از کجا اومده استفاده می‌کنن. اینطوری می‌تونن بفهمن که پست‌های شبکه‌های اجتماعی، کمپین‌های تبلیغاتی یا خبرنامه‌های ایمیلی چقدر به بازدیدهای سایت کمک کردن.

اینجا چند نمونه از پارامترهای مرتب‌سازی و ردیابی رو می‌بینی:

پارامترهای URL چطور کار می‌کنن؟

طبق گفته گوگل، دو نوع اصلی پارامترهای URL وجود داره و نحوه کارشون به نوعشون بستگی داره:

پارامترهای محتوایی (فعال): این پارامترها محتوای نمایش داده شده در صفحه رو تغییر می‌دن. مثلاً URL زیر صفحه رو طوری تغییر می‌ده که فقط تی‌شرت‌های مشکی رو نشون بده:

https://domain.com/t-shirts?color=black

پارامترهای ردیابی (غیرفعال): این پارامترها فقط اطلاعاتی مثل منبع ترافیک (مثلاً از کدوم شبکه اجتماعی یا کمپین) رو ثبت می‌کنن، ولی محتوای صفحه رو تغییر نمی‌دن. مثلاً URL زیر ترافیک ناشی از خبرنامه ایمیلی رو ردیابی می‌کنه:

https://www.domain.com/?utm_source=newsletter&utm_medium=email

و این یکی برای ردیابی ترافیک از یه کمپین تبلیغاتی در توییتر استفاده می‌شه:

https://www.domain.com/?utm_source=twitter&utm_medium=tweet&utm_campaign=summer-sale

سوالات متداول

1. پارامترهای URL چه کاربردی دارن؟

پارامترهای URL برای مرتب‌سازی محتوا، ردیابی کمپین‌های تبلیغاتی، تغییر زبان صفحه و حتی صفحه‌بندی محتوا استفاده می‌شن. اونا می‌تونن به کاربر کمک کنن که محتوای دلخواهش رو سریع‌تر پیدا کنه یا به دیجیتال مارکترها کمک کنن که بفهمن ترافیک سایت از کجا اومده.

2. آیا پارامترهای URL به سئو سایت آسیب می‌زنن؟

اگه پارامترهای URL درست مدیریت نشن، ممکنه باعث بشن که چندین نسخه تکراری از یه صفحه توی گوگل ایندکس بشه و این باعث مشکلاتی مثل محتوای تکراری و هدر رفتن بودجه کراول بشه. برای جلوگیری از این مشکلات، بهتره از تگ‌های canonical و تنظیمات درست استفاده کنی.

3. چطور باید پارامترهای URL رو بهینه کنیم؟

بهترین کار اینه که اول ببینی کدوم پارامترها ارزش ایندکس شدن دارن. اگه پارامتری محتوای صفحه رو تغییر نمی‌ده (مثل پارامترهای ردیابی)، بهتره از تگ canonical استفاده کنی تا گوگل فقط نسخه اصلی رو ایندکس کنه. ولی اگه محتوای صفحه رو تغییر می‌ده و ارزش جستجو داره، اجازه بده ایندکس بشه.

4. پارامترهای URL چطور به ردیابی کمک می‌کنن؟

با استفاده از پارامترهای URL مثل utm_source و utm_campaign، می‌تونی بفهمی ترافیک از کجا اومده. مثلاً می‌تونی بدونی چند نفر از طریق یه پست خاص توی اینستاگرام وارد سایتت شدن یا یه کمپین تبلیغاتی چقدر موثر بوده.

5. آیا می‌تونم هر وقت خواستم پارامترهای URL رو تغییر بدم؟

بله، می‌تونی، اما باید بدونی که تغییر پارامترها ممکنه روی سئوی سایتت تأثیر بذاره. اگه پارامترها باعث ایجاد صفحات تکراری بشن یا روی ردیابی درست کمپین‌ها تأثیر منفی بذارن، باید با دقت بیشتری ازشون استفاده کنی.

جمع‌بندی

پارامترهای URL باعث می‌شن بتونی خیلی راحت‌تر محتوای سایت رو تغییر بدی یا ردیابی ترافیک انجام بدی. پس هر وقت نیاز داشتی، استفاده ازشون می‌تونه خیلی مفید باشه.

اما یادت نره که باید به کراولرهای موتورهای جستجو (مثل گوگل) بگی که کدوم URLهای دارای پارامتر باید کراول بشن و کدوم نه. همچنین باید نسخه‌ای از صفحه رو که از نظر تو ارزش بیشتری داره، مشخص کنی.

برای این کار عجله نکن؛ دقیق بررسی کن که کدوم URL‌ها نباید ایندکس بشن. با گذشت زمان، موتورهای جستجو بهتر می‌فهمن که چطور صفحات سایتت رو مدیریت کنن و بهینه‌تر کراول کنن.