“فردا مصاحبه دارم…” همین یک جمله کافی است تا خواب بسیاری از ما را آشفته کند. چرا جلسات مصاحبه شغلی اینقدر استرسزا هستند؟ چرا احساس میکنیم در موضع ضعف قرار داریم؟ علیرضا پایون، با سابقه کار در شرکتهای بزرگی چون دیوار و دیجیکالا، تجربیات ارزشمندی در زمینه مصاحبههای شغلی دارد که در این مقاله با شما به اشتراک میگذاریم. دیدگاهی متفاوت که شاید باورهای رایج شما درباره قدرت نابرابر در مصاحبههای شغلی را به چالش بکشد.
این مقاله به بررسی عمیق روابط قدرت در مصاحبههای شغلی میپردازد و نشان میدهد چگونه با تغییر نگرش و درک صحیح از موقعیت، میتوان اضطراب را کاهش داد و با اعتماد به نفس بیشتری در این جلسات حاضر شد. راهکارهای عملی و دیدگاههای جدیدی که میتواند تجربه مصاحبه شغلی را برای شما متحول کند.
افسانه قدرت نابرابر در مصاحبههای شغلی
در کشور ما به دلیل اینکه موقعیتهای شغلی معمولاً نسبت به متقاضیان کار کمتر است، این تلقی میشود که انگار همیشه کارفرما دست بالا را دارد و در این جلسه در واقع کاندید است که در سطح پایینتری در این مذاکره قرار میگیرد. اما واقعیت این است که چنین دیدگاهی چندان دقیق نیست، به خصوص برای:
رولهای تخصصی
کسانی که مهارت خاصی دارند
افرادی با تجربه کاری ارزشمند
سازمان موظف است که شرایط خیلی خوبی را مهیا کند برای کاندید در جلسه مصاحبه تا بهترین تجربه برایش رقم بخورد. یکی از شاخصهای عملکردی اصلی حوزه جذب و استخدام، تجربهای است که برای کاندیدها در مصاحبههای شغلی رقم میخورد.
نکات عملی: برای غلبه بر این باور نادرست، قبل از مصاحبه روی نقاط قوت و مهارتهای منحصر به فرد خود تمرکز کنید. لیستی از توانمندیهایتان تهیه کنید و به خاطر داشته باشید که شما هم در حال ارزیابی شرکت هستید. با آمادگی کامل و با این دیدگاه که این جلسه یک گفتگوی دوطرفه است، در مصاحبه حاضر شوید.
نگاهی از دریچه چشم سازمان
نکته مهم دیگر این است که بد نیست متقاضیان کار خود را یک لحظه جای سازمان بگذارند. سازمان در چه موضعی است؟ به هر حال سازمان یک نیازی داشته که الان دارد برای پر کردن یک موقعیت شغلی مصاحبه میکند.
سازمانها اینطور نیست که لزوماً دارند یک موقعیت خاصی را در اختیار دیگران میگذارند. بلکه خودشان یک نیازی دارند که میخواهند با بررسی کاندیدها آن نیاز را برطرف کنند.
حتی در مورد کسانی که سابقه شغلی ندارند هم همینطور است. یک وقتهایی واقعاً نیاز سازمان بر این است که فردی را جذب کند که نیروی تازهکار باشد، به دلایل مختلف:
میخواهد حقوق پایینتری برای آن پوزیشن پرداخت کند
میخواهد کسی را بیاورد که با فرهنگ سازمانی خودش رشد کند
به دنبال استعدادهای جدید برای پرورش است
به هر حال وقتی که رزومه فردی تأیید شده و در جلسه مصاحبه حاضر شده، سازمان یک نیازی داشته در مورد حضور او در پوزیشن مورد نظرش.
نکات عملی: پیش از مصاحبه، درباره نیازهای شرکت تحقیق کنید. وبسایت، صفحات اجتماعی و آگهی استخدام را به دقت بررسی کنید تا متوجه شوید دقیقاً چه چیزی میخواهند. سپس در مصاحبه، پاسخهای خود را طوری تنظیم کنید که نشان دهد چگونه میتوانید این نیازها را برآورده سازید. این رویکرد شما را از یک متقاضی معمولی به یک راهحل برای مشکلات سازمان تبدیل میکند.
آن طرف میز هم انسانهایی مثل ما نشستهاند
مسئله دیگر این است که لازم نیست حتماً کسی را که در میز مصاحبه نشسته، خیلی آدم فضایی یا عجیب و غریب در نظر گرفت. واقعیت این است که خیلی وقتها فقط یک کارشناس منابع انسانی است که در موقعیتی قرار گرفته که از او خواسته میشود پوزیشنی زودتر پر شود.
کسی که نشسته، چه به عنوان مدیر استخدام چه به عنوان کارشناس جذب، ممکن است در سطح بالایی از مهارتهای نرم و مهارتهای سخت و تخصصی نباشد. اینطور نیست که لزوماً متقاضیان باید خود را در سطح پایینتری نسبت به آن طرف میز مصاحبه در نظر بگیرند.
نکات عملی: سعی کنید با مصاحبهکننده ارتباط انسانی برقرار کنید. با لبخند و اعتماد به نفس وارد شوید، کمی از خودتان بگویید و به صحبتهای طرف مقابل با علاقه گوش دهید. پرسیدن سؤالات مرتبط درباره فرهنگ سازمانی یا تجربه شخصی مصاحبهکننده در شرکت میتواند فضای گفتگو را صمیمیتر کند و استرس را کاهش دهد.
مصاحبه فقط برای استخدام شدن نیست
نکته آخر اینکه افراد میتوانند به جلسات مصاحبه به عنوان یک فرصت برای رشد نگاه کنند:
برای یادگیری از فرآیند استخدام
برای ایجاد شبکه ارتباطی حرفهای
برای آشنایی با کسبوکارهای مختلف
برای ارزیابی خود در موقعیتهای خاص
بنابراین با اعتماد به نفس و خودباوری میتوان به جلسات مصاحبه رفت، بهترین عملکرد را ارائه داد و فارغ از نتیجه دانست که دستاوردهایی را به همراه خواهد داشت.
نکات عملی: پس از هر مصاحبه، چند دقیقه وقت بگذارید و تجربه خود را یادداشت کنید. چه سؤالاتی پرسیده شد؟ کدام پاسخها خوب بود و کجا میتوانستید بهتر عمل کنید؟ با افرادی که در مصاحبه ملاقات کردید در لینکدین ارتباط برقرار کنید، حتی اگر استخدام نشدید. این شبکهسازی میتواند در آینده به فرصتهای شغلی جدید منجر شود.
جمعبندی: قدرت برابر در میز مصاحبه
در نهایت، مصاحبههای شغلی یک مذاکره دوطرفه هستند، نه یک بازجویی یکطرفه. متقاضیان با مهارتها و تجربیات ارزشمندی به این جلسه میآیند و سازمان هم با نیازهایی که دارد. پس بهتر است با اعتماد به نفس در این جلسات حاضر شد، خود را دست کم نگرفت و به یاد داشت که هر مصاحبه، فارغ از نتیجهاش، تجربهای ارزشمند برای رشد فردی است.
سؤالات متداول درباره مصاحبه شغلی
چگونه استرس مصاحبه شغلی را کاهش دهیم؟
برای کاهش استرس مصاحبه شغلی، میتوان قبل از مصاحبه تمرین کرد، درباره شرکت تحقیق کرد، خوب استراحت کرد و تکنیکهای تنفس عمیق را انجام داد. همچنین یادآوری اینکه این فقط یک گفتگوی دوطرفه است، کمک زیادی میکند.
چطور در مصاحبه شغلی اعتماد به نفس خود را نشان دهیم؟
اعتماد به نفس در مصاحبه با زبان بدن مناسب (تماس چشمی، دست دادن محکم)، صحبت واضح و شمرده، و آمادگی قبلی برای پاسخ به سؤالات رایج نشان داده میشود. همچنین پوشیدن لباس مناسب به افزایش اعتماد به نفس کمک میکند.
آیا باید در مصاحبه شغلی همه سؤالات را پاسخ دهیم؟
در مصاحبه کاری باید صادق بود، اما میتوان سؤالات نامناسب یا غیرقانونی را با مهارت هدایت کرد. اگر پاسخ سؤالی را نمیدانید، بهتر است صادقانه بگویید و تمایل خود را برای یادگیری نشان دهید. افزایش اعتماد به نفس در مصاحبه شغلی: راهنمای کامل غلبه بر استرس | مشاوره شغلی