عملگرها در زبان PHP در مبحث متغیرها، شرط‌ها و حلقه‌ها کاربرد بسیاری دارند و شناخت نحوه‌ی کار کردن آن‌ها برای برنامه نویسان ضروری است. در ادامه به تشریح انواع عملگرهای حسابی، منطقی و رابطه‌ای، انتساب، مقایسه‌ای، افزایشی و کاهشی، رشته‌ای، Typeو کنترل خطا می‌پردازیم. در این مقاله سعی کرده‌ایم که تمامی عملگرهای موجود در زبان PHP را توضیح دهیم.

عملگرهای حسابی در PHP

با استفاده از عملگرهای حسابی می‌توان محاسبات ریاضی را انجام داد. زمانی که بخواهیم بر روی دو عدد، عملیات محاسباتی مانند جمع و یا هر عملیات ریاضی انجام دهیم، از این نوع عملگرها استفاده می‌کنیم.

عملگر %: برای محاسبه‌ی باقیمانده‌ی تقسیم دو عدد استفاده می‌شود. به مثال زیر توجه کنید:

<?php
$x = 2;
$y = 5;
echo $x % $y;

عملگر **: عدد سمت چپ عملگر را به توان عدد سمت راست عملگر می‌رساند، به مثال زیر توجه کنید:

<?php
$x = 2;
$y = 5;
echo $x ** $y;

عملگرهای رابطه‌ای یا منطقی در PHP

این نوع عملگرها بیشتر در عبارات شرطی استفاده می‌شوند. در جدول زیر عملگرهای منطقی موجود در زبان PHP را مشاهده می‌کنیم. از این نوع عملگرها می‌توان در عبارات شرطی استفاده کرد.

حاصل هر کدام از عملگرهای بالا  True یا False می‌باشد که در زیر به تشریح دقیق‌تر هر کدام از این موارد می‌پردازیم.

عملگر منطقی AND: اگر هر دو عملوند (دو طرف معادله)، True باشند، حاصل True خواهد بود در غیر این صورت False را برمی‌گرداند.

عملگر منطقی OR: اگر یکی از عملوندها (یک طرف معادله)، True باشد حاصل True خواهد بود، در غیر این صورت False را برمی‌گرداند.

عملگر منطقی Xor: اگر یکی از عملوندها (یک طرف معادله) Trueباشد، حاصل True خواهد بود، در غیر این صورت false خواهد بود.

عملگر منطقی NOT: اگر True باشد حاصل False خواهد بود و برعکس.

عملگرهای Assignment در PHP

از عملگرهای Assignment برای انتساب یک مقدار به یک متغیر استفاده می‌شود. زمانی که بخواهیم مقداری را به یک متغیر انتساب دهیم از این نوع عملگرها استفاده می‌کنیم. تمام عملگرهای انتساب را در جدول زیر مشاهده می‌کنید.

عملگرهای Comparison یا مقایسه‌ای در PHP

عملگرهای مقایسه‌ای از پر کاربردترین عملگرهای هر زبان‌ برنامه‌نویسی به حساب می‌آیند برای اینکه در شرط‌ها بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از کاربردهای مهم این نوع عملگرها زمانی است که بخواهیم دو مقدار را با هم مقایسه کنیم.

با عملگر == (مساوی مساوی) می‌توان بررسی کرد که آیا مقدار سمت راست متغیر با مقدار سمت چپ آن برابر است یا خیر.

با عملگر === (سه مساوی) می‌توان بررسی کرد که آیا مقدار و نوع متغیر سمت راست با مقدار سمت چپ آن برابر است یا خیر.

با عملگرهای =! و <> می‌توان نابرابر بودن مقادیر  سمت راست و چپ را مقایسه کرد.

با عملگر ==! می‌توان نابرابری و نوع متغیر را مقایسه کرد.

با عملگر < می‌توان بزرگ‌تر بودن مقدار سمت (تا یکی کمتر از خودش) چپ عملگر را با مقدار سمت راست آن بررسی کرد.

با عملگر > می‌توان کوچک‌تر بودن مقدار سمت چپ عملگر را نسبت به مقدار سمت راست آن بررسی کرد.

با عملگرهای =< می‌توان بزرگ‌تر مساوی و  => کوچک‌تر مساوی را مقایسه کرد.

و در نهایت عملگر <=> که در PHP 7 اضافه شده است و سه خروجی 1، 0، 1- دارد، اگر عدد سمت راست از سمت چپ بزرگ‌تر باشد به عنوان خروجی 1 را برمی‌گرداند، اگر مساوی باشد 0 و اگر مقدار سمت راست بزرگ‌تر از چپ باشد 1- را برمی‌گرداند.

عملگرهای افزایشی و کاهشی (Incrementing/Decrementing) در PHP

عملگرهای افزایشی و کاهشی برای اضافه کردن و یا کم کردن مقدار از یک متغیر استفاده می‌شوند که حالت‌های متفاوت آن را در زیر می‌توانید مشاهده کنید. یکی از کاربردهای این عملگرها، در حلقه‌ها می‌باشد.

حالت اول a$++ ابتدا به مقدار متغیر a یک واحد اضافه می‌کند و سپس مقدار متغیر a را برمی‌گرداند.

حالت دوم ++a$ ابتدا مقدار متغیر a را برمی‌گرداند سپس یک واحد به متغیر a اضافه می‌کند.

حالت سوم a$-- ابتدا مقدار متغیر a را یک واحد کم می‌کند سپس مقدار متغیر a را برمی‌گرداند.

حالت چهارم --a$ ابتدا مقدار متغیر a را برمی‌گرداند سپس یک واحد از متغیر a کم می‌کند.

عملگرهای رشته‌ای در PHP

این نوع عملگرها برای انجام عملیات بر روی رشته‌ها استفاده می‌شوند. یکی از کاربردهای این نوع عملگرها برای الصاق رشته‌ها به یکدیگر می‌باشد.

عملگر الحاق: این عملگر برای وصل کردن دو رشته به همدیگر استفاده می‌شود.

عملگر الحاق مساوی: این عملگر ابتدا دو رشته را به هم وصل می‌کند، سپس مقدار الحاقی را داخل متغیر سمت چپ قرار می‌دهد.

عملگر کنترل خطا در PHP

در PHP عملگر کنترل خطا یعنی @ هر خطایی که در اثر اجرای این عبارت رخ داده باشد را نادیده می‌گیرد. در نظر بگیرید شما در حال فراخوانی یک تابع هستید و احتمال می‌دهید که این تابع با یک خطای ناخواسته روبه‌رو خواهد شد. برای جلوگیری از نمایش این خطا در صفحه اصلی می‌توانید از این عملگر استفاده کنید.

عملگر Typeدر PHP

این عملگر تعیین می‌کند که شیء مورد نظر متعلق به کدام کلاس می‌باشد. Type برای تشخیص این که یک شیء متعلق به کلاس است یا خیر استفاده می‌شود.

<?php  
    //تعریف کلاس 
    class Developer  
    {}  
    class Programmer  
    {}  
    //ساخت یک شیء از نوع developer
    $saman = new Developer();  
    //بررسی کردن نوع شیء
    if( $saman instanceof Developer){  
        echo "saman is a developer.";  
    }else{     
        echo "saman is a programmer.";  
    }  
?>  

برای آشنایی بیشتر با این عملگر به مثال زیر توجه کنید:

var_dump($saman instanceof Developer);           //آیا شیء سامان یک نمونه از کلاس توسعه دهنده است؟ 
// قطعه کد بالا بله را برمی‌گرداند
var_dump($saman instanceof Programmer);       //آیا شیء سامان یک نمونه از کلاس برنامه نویس است؟
// قطعه کد بالا خیر را برمی‌گرداند

جمع‌بندی

سعی کردیم تا به صورت جامع و کامل در مورد انواع عملگرها صحبت کنیم. در ابتدای مقاله‌ی انواع عملگرها در PHP، به توضیح عملگرهای موجود در زبان PHP پرداختیم و در مورد عملگرهای محاسبه‌ای، منطقی و رابطه‌ای، انتساب، مقایسه‌ای، افزایشی و کاهشی، کنترل خطا، رشته‌ای توضیح دادیم و کاربردهای هر کدام از این عملگرها را بیان کردیم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید باشد.

اگر در استفاده از عملگرها در PHP سوال یا تجربه‌ای دارید خوشحال می‌شویم آن را با ما و کاربران سون‌لرن به اشتراک بگذارید.