آشنایی با تعدادی از اصطلاحات اینترنت و شبکه (4)

سلام به خدمت همه دوستان عزیز . در خدمتتون هستم با قسمت چهارم از این سری آموزشی . خوب اینبار بدون هیچ مقدمه ای میرم به سراغ آموزش :

فایل های تصویری با قالب های (Formats) گوناگونی ارائه می شوند که هر یک ویژگی های خاص خود را دارا بوده و عکاس یا ادیتور باید با توجه به این ویژگی ها ، از فرمت های مناسب استفاده کند .

استفاده از فرمت های نامناسب ممکن است با افزایش حجم فایل ، افت شدید کیفیت ، از دست دادن لایه ها و دیگر جلوه های تصویری ، باز نشدن فایل در دستگاه ها و کامپیوترها و... همراه باشد .

در این پست و پست آینده ، به تعدادی از فرمت های رایج در حوزه تصویر دیجیتال و برخی از ویژگی های عمومی آنها اشاره خواهد شد .

JPG یا JPEG این نامگذاری براساس نام سازندگان این فرمت یعنی Joint Photographic Experts Group انتخاب شده است و رایج ترین قالب فایل های عکس بوده و تقریبا تمام دستگاه ها اعم از چاپگرها و برنامه های دیجیتال ، این قالب را شناخته و با آن همخوانی دارند . از مهمترین مزایای این فرمت ، قابلیت فشرده سازی زیاد در آن است به طوری که گاهی می تواند حجم یک فایل عکس را تا ۱۰ برابر کمتر کند . این مزایا ، فایل های JPG را به گزینه بسیار مناسبی برای استفاده اینترنتی (Email و Web Site) تبدیل کرده است .

علیرغم مزایای برشمرده شده فوق ، مهمترین عیب این گونه فایل ها از دست دادن کیفیت تصویر در اثر تبدیل و فشرده سازی است که این قالب را در دسته فرمت های مخرب (Lossy) قرار می دهد .

هر گاه عکسی را در این قالب ثبت می کنیم، دوربین به طور خودکار و براساس تنظیمات آن، در تصویر دخل و تصرف هایی انجام می دهد ، سپس عکس را فشرده سازی و در یک فایل تصویری ذخیره می کند . در طی این فرآیندها ، اطلاعاتی از تصویر از دست می رود که قابل بازیافت نیستند .

همچنین هر بار که عکسی را در قالب JPG ذخیره سازی می کنیم ، فرآیند فشرده سازی به طور خودکار اتفاق می افتد (مگر در شرایطی خاص و بسیار پیچیده) و در نتیجه با افت کیفیت بیشتری مواجه خواهیم بود. از این رو می توان گفت که این فرمت ، در واقع یک ماشین فشرده سازی است تا یک قالب فایل .

در مجموع به عکاسان و ادیتورها توصیه می شود پس از کار و پردازش ، فایل اصلی و مرجع خود را در این قالب ذخیره سازی نکنند ، خصوصا زمانی که هنوز نیاز بیشتری به ادیت است ، زیرا با هر بار ذخیره سازی در این قالب، مقداری از اطلاعات تصویر از دست می رود .

همچنین این فرمت نمی تواند بسیاری از جلوه های ویرایشی مانند لایه ها را در خود ذخیره کند . به عنوان فایل اصلی و مرجع ، توصیه می شود از قالب های غیر مخرب مانند TIF یا PSD استفاده شود . اما در مرحله نهایی ، یعنی برای ارائه یا چاپ که نیازی به ادیت و ذخیره سازی مجدد نیست، با توجه به مزایای آن ، می توان از قالب JPG استفاده کرد .

از معایب دیگر این فایل ها عمق رنگ آنهاست که حداکثر ۸b/c است ، اما در ویرایش های اخیر Photoshop ، می توان فایل های ۱۶b/c را نیز در این قالب ذخیره سازی کرد .

معمولا میزان فشرده سازی و اندازه عکس را می توان در این قالب تنظیم نمود . در نرم افزاری مانند Photoshop با تنظیم یک لوِل (Level) از صفر تا ۱۲، می توان میزان فشرده سازی را تنظیم کرد .

نکته: عدد ۱۲ حداقل فشرده سازی را داراست.

TIF یا Tagged Image File Format یک قالب غیر مخرب (Lossless) بوده که توانایی ذخیره سازی تصاویر با عمق رنگ بسیار بالا (۳۲b/c) را داراست . همچنین قادر به حفظ اغلب جلوه های تصویری از جمله لایه ها و کانال آلفا است . از مزایای دیگر این قالب ، این است که در اغلب دستگاه ها و برنامه های ادیت تصویری دیجیتال قابل اجرا است . لذا برای جا به جایی بین ابزار و دستگاه های مختلف دیجیتال ، بسیار مناسب هستند .

مزایای فوق ، این قالب را به یکی از قالب های بسیار مناسب برای فایل اصلی و مرجع برای ادیت کردن و ذخیره مجدد و ارائه تبدیل می کند .

اما از معایب این فرمت می توان به حجم بالای فایل تصویر در این قالب اشاره کرد . این فرمت ها حجمی بیش از فرمت JPEG را دارند و گاه از فایل های RAW نیز حجیم تر هستند . فایل های TIF می توانند به صورت مخرب یا غیر مخرب فشرده سازی شوند .

باید توجه داشت معمولا در کلیه فرمت ها ، فشرده سازی های غیر مخرب (Lossless Compression) ، نمی توانند به اندازه فشرده سازی های مخرب (Lossy Compressions) ، حجم فایل ها را کم کنند .

GIF یا Graphic Interchange Format فایل ها در این قالب اندازه بسیار کوچکی دارند در نتیجه برای نقل و انتقال و مصارف آنلاین در برخی از کارهای گرافیکی با رنگ های محدود یا طرح های خطی (گراف ها، کارتون، متن با رنگ محدود و...) مناسب هستند .

علاوه بر این ، این فایل ها می توانند چند عکس را در خود جای داده و در زمان اجرا به صورت پشت سر هم مانند انیمیشن نمایش دهند . اما با توجه به عمق رنگ بسیار پایین آنها (۸ بیت در کل تصویر که تنها قادر به نمایش ۲۵۶ رنگ است) ، اصلا برای مصارف عکاسی که بیش از میلیون ها رنگ را در خود جای می دهند ، مناسب نیستند .

ذخیره عکس در این قالب ، با توجه به عمق رنگ ، با از دست رفتن مقدار بسیار زیادی از اطلاعات همراه است . البته با توجه به اینکه اکثر عکس های Gray Scale خود به خود ۸ بیتی هستند، می توان برای آنها از این فرمت استفاده کرد .

همچنین اغلب پرینترها از جمله پرینترهای هوشمند (HP Photo Smart) قادر به تشخیص فایل های GIF نیستند و این فایل ها باید به یکی از فرمت های قابل اجرا در پرینترها (مانند TIF و JPG) تبدیل شوند .

علاوه بر موارد فوق ، از ویژگی های دیگر این فرمت ، این است که می توان برخی از پیکسل های عکس را ترنسپرنت (Transparent) یا شفاف کرد . به این معنی که اگر مثلا روی یک صفحه اینترنتی قرار بگیرند، پیکسل های ترنسپرنت، تصویر زیر خود را نشان می دهند . مثلا در مثال زیر ، در تصویر سمت راست ، صفحه اینترنتی پس زمینه به رنگ خاکستری، از زیر معلوم است.

در عکس سمت راست ، پیکسل های بخش سفید پس زمینه، ترنسپرنت شده اند.

معمولا وقتی عکسی نمایش داده می شود ، عکس به صورت ردیف به ردیف و از بالا  دانود شده و به نمایش در می آید، اما فایل های GIF که به صورت Interlaced ذخیره شده اند ، در زمان نمایش ابتدا عکس را با اندازه اصلی ولی با رزولوشن پایین نشان می دهند و با ارسال اطلاعات بیشتر ، رزولوشن بهتر و بهتر می شود . این امر امکان می دهد که قبل از ارسال یا دانلود کامل عکس ، بتوان کل عکس را هر چند با کیفیت پایین ، مشاهده کرد .

با تشکر از گروه درسنامه که به ما در تهیه این قسمت از این سری آموزشی به ما کمک کردند .