آشنایی با تعدادی از اصطلاحات اینترنت و شبکه (4)

سلام به خدمت همه دوستان عزیز . در خدمتتون هستم با قسمت چهارم از این سری آموزشی . خوب اینبار بدون هیچ مقدمه ای میرم به سراغ آموزش :

فایل‌های تصویری با قالب‌های (Formats) گوناگونی ارائه می‌شوند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارا بوده و عکاس یا ادیتور باید با توجه به این ویژگی‌ها ، از فرمت‌های مناسب استفاده کند .

استفاده از فرمت‌های نامناسب ممکن است با افزایش حجم فایل ، افت شدید کیفیت ، از دست دادن لایه‌ها و دیگر جلوه‌های تصویری ، باز نشدن فایل در دستگاه‌ها و کامپیوترها و... همراه باشد .

در این پست و پست آینده ، به تعدادی از فرمت‌های رایج در حوزه تصویر دیجیتال و برخی از ویژگی‌های عمومی آنها اشاره خواهد شد .

JPG یا JPEG این نامگذاری براساس نام سازندگان این فرمت یعنی Joint Photographic Experts Group انتخاب شده است و رایج‌ترین قالب فایل‌های عکس بوده و تقریبا تمام دستگاه‌ها اعم از چاپگرها و برنامه‌های دیجیتال ، این قالب را شناخته و با آن همخوانی دارند . از مهمترین مزایای این فرمت ، قابلیت فشرده سازی زیاد در آن است به طوری که گاهی می‌تواند حجم یک فایل عکس را تا ۱۰ برابر کمتر کند . این مزایا ، فایل‌های JPG را به گزینه بسیار مناسبی برای استفاده اینترنتی (Email و Web Site) تبدیل کرده است .

علیرغم مزایای برشمرده شده فوق ، مهمترین عیب این گونه فایل‌ها از دست دادن کیفیت تصویر در اثر تبدیل و فشرده سازی است که این قالب را در دسته فرمت‌های مخرب (Lossy) قرار می‌دهد .

هر گاه عکسی را در این قالب ثبت می‌کنیم، دوربین به طور خودکار و براساس تنظیمات آن، در تصویر دخل و تصرف هایی انجام می‌دهد ، سپس عکس را فشرده سازی و در یک فایل تصویری ذخیره می‌کند . در طی این فرآیندها ، اطلاعاتی از تصویر از دست می‌رود که قابل بازیافت نیستند .

همچنین هر بار که عکسی را در قالب JPG ذخیره سازی می‌کنیم ، فرآیند فشرده سازی به طور خودکار اتفاق می‌افتد (مگر در شرایطی خاص و بسیار پیچیده) و در نتیجه با افت کیفیت بیشتری مواجه خواهیم بود. از این رو می‌توان گفت که این فرمت ، در واقع یک ماشین فشرده سازی است تا یک قالب فایل .

در مجموع به عکاسان و ادیتورها توصیه می‌شود پس از کار و پردازش ، فایل اصلی و مرجع خود را در این قالب ذخیره سازی نکنند ، خصوصا زمانی که هنوز نیاز بیشتری به ادیت است ، زیرا با هر بار ذخیره سازی در این قالب، مقداری از اطلاعات تصویر از دست می‌رود .

همچنین این فرمت نمی‌تواند بسیاری از جلوه‌های ویرایشی مانند لایه‌ها را در خود ذخیره کند . به عنوان فایل اصلی و مرجع ، توصیه می‌شود از قالب‌های غیر مخرب مانند TIF یا PSD استفاده شود . اما در مرحله نهایی ، یعنی برای ارائه یا چاپ که نیازی به ادیت و ذخیره سازی مجدد نیست، با توجه به مزایای آن ، می‌توان از قالب JPG استفاده کرد .

از معایب دیگر این فایل‌ها عمق رنگ آنهاست که حداکثر ۸b/c است ، اما در ویرایش‌های اخیر Photoshop ، می‌توان فایل‌های ۱۶b/c را نیز در این قالب ذخیره سازی کرد .

معمولا میزان فشرده سازی و اندازه عکس را می‌توان در این قالب تنظیم نمود . در نرم افزاری مانند Photoshop با تنظیم یک لوِل (Level) از صفر تا ۱۲، می‌توان میزان فشرده سازی را تنظیم کرد .

نکته: عدد ۱۲ حداقل فشرده سازی را داراست.

TIF یا Tagged Image File Format یک قالب غیر مخرب (Lossless) بوده که توانایی ذخیره سازی تصاویر با عمق رنگ بسیار بالا (۳۲b/c) را داراست . همچنین قادر به حفظ اغلب جلوه‌های تصویری از جمله لایه‌ها و کانال آلفا است . از مزایای دیگر این قالب ، این است که در اغلب دستگاه‌ها و برنامه‌های ادیت تصویری دیجیتال قابل اجرا است . لذا برای جا به جایی بین ابزار و دستگاه‌های مختلف دیجیتال ، بسیار مناسب هستند .

مزایای فوق ، این قالب را به یکی از قالب‌های بسیار مناسب برای فایل اصلی و مرجع برای ادیت کردن و ذخیره مجدد و ارائه تبدیل می‌کند .

اما از معایب این فرمت می‌توان به حجم بالای فایل تصویر در این قالب اشاره کرد . این فرمت‌ها حجمی بیش از فرمت JPEG را دارند و گاه از فایل‌های RAW نیز حجیم‌تر هستند . فایل‌های TIF می‌توانند به صورت مخرب یا غیر مخرب فشرده سازی شوند .

باید توجه داشت معمولا در کلیه فرمت‌ها ، فشرده سازی‌های غیر مخرب (Lossless Compression) ، نمی‌توانند به اندازه فشرده سازی‌های مخرب (Lossy Compressions) ، حجم فایل‌ها را کم کنند .

GIF یا Graphic Interchange Format فایل‌ها در این قالب اندازه بسیار کوچکی دارند در نتیجه برای نقل و انتقال و مصارف آنلاین در برخی از کارهای گرافیکی با رنگ‌های محدود یا طرح‌های خطی (گراف ها، کارتون، متن با رنگ محدود و...) مناسب هستند .

علاوه بر این ، این فایل‌ها می‌توانند چند عکس را در خود جای داده و در زمان اجرا به صورت پشت سر هم مانند انیمیشن نمایش دهند . اما با توجه به عمق رنگ بسیار پایین آنها (۸ بیت در کل تصویر که تنها قادر به نمایش ۲۵۶ رنگ است) ، اصلا برای مصارف عکاسی که بیش از میلیون‌ها رنگ را در خود جای می‌دهند ، مناسب نیستند .

ذخیره عکس در این قالب ، با توجه به عمق رنگ ، با از دست رفتن مقدار بسیار زیادی از اطلاعات همراه است . البته با توجه به اینکه اکثر عکس‌های Gray Scale خود به خود ۸ بیتی هستند، می‌توان برای آنها از این فرمت استفاده کرد .

همچنین اغلب پرینترها از جمله پرینترهای هوشمند (HP Photo Smart) قادر به تشخیص فایل‌های GIF نیستند و این فایل‌ها باید به یکی از فرمت‌های قابل اجرا در پرینترها (مانند TIF و JPG) تبدیل شوند .

علاوه بر موارد فوق ، از ویژگی‌های دیگر این فرمت ، این است که می‌توان برخی از پیکسل‌های عکس را ترنسپرنت (Transparent) یا شفاف کرد . به این معنی که اگر مثلا روی یک صفحه اینترنتی قرار بگیرند، پیکسل‌های ترنسپرنت، تصویر زیر خود را نشان می‌دهند . مثلا در مثال زیر ، در تصویر سمت راست ، صفحه اینترنتی پس زمینه به رنگ خاکستری، از زیر معلوم است.

در عکس سمت راست ، پیکسل‌های بخش سفید پس زمینه، ترنسپرنت شده اند.

معمولا وقتی عکسی نمایش داده می‌شود ، عکس به صورت ردیف به ردیف و از بالا  دانود شده و به نمایش در می‌آید، اما فایل‌های GIF که به صورت Interlaced ذخیره شده اند ، در زمان نمایش ابتدا عکس را با اندازه اصلی ولی با رزولوشن پایین نشان می‌دهند و با ارسال اطلاعات بیشتر ، رزولوشن بهتر و بهتر می‌شود . این امر امکان می‌دهد که قبل از ارسال یا دانلود کامل عکس ، بتوان کل عکس را هر چند با کیفیت پایین ، مشاهده کرد .

با تشکر از گروه درسنامه که به ما در تهیه این قسمت از این سری آموزشی به ما کمک کردند .

نویسنده

رضا ساطع بیدگلی

14 سالمه و عاشق طراحی وب و گرافیکم از شهرستان آران و بیدگل فتوشاپ رو واردم اما نمیگم کامل کامل و امیدوارم روز به روز اطلاعاتم در این زمینه کامل تر بشه البته به امید شما دوستان 7learn ی این هم ایمیل و وبلاگم : @ - .com