جک ما بنیانگذار علی بابا، افسانه‌ای شرقی در قرن معاصر

در مقاله‌های قبلی زندگی استیو جابز، زندگی جف بزوس و همچنین ایلان ماسک را بررسی کردیم. حالا بهتر است از غرب فاصله بگیریم و ببینیم در شرق دنیا چه اتفاقاتی در حوزه تکنولوژی درحال جریان است. شرق همیشه اسطوره پرور بوده و این بار نیز توانسته کسی را به دنیا معرفی کند که تحولات بزرگی در کسب وکارهای دیجیتال ایجاد کرده است. احتمالا شنیدن داستان زندگی جک ما، کارآفرین مشهور چینی برای شما هم جالب خواهد بود.

جک ما کیست؟

جک ما (Jack Ma) با نام کامل ما یان (Ma Yun)، کارآفرین، تاجر چینی و موسس یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های اینترنتی جهان، گروه علی بابا (Alibaba) است. او از جوانی شروع به یادگیری انگلیسی کرد تا مهارت‌های ارتباطی خود را گسترش دهد. پس از آن تصمیم گرفت معلم شود زیرا بارها در امتحانات ورودی دانشگاه‌های چین و آمریکا و موقعیت‌های شغلی مختلف مردود شده بود.

یکی از معروف‌ترین خاطرات جک ما مربوط به درخواست استخدام او در شرکت KFC است زمانی که این شرکت به تازگی نمایندگی خود را در چین تاسیس کرده بود. جک ما می‌گوید 24 نفر برای کار در آن شرکت درخواست دادند و 23 نفر پذیرفته شدند. تنها کسی که مردود شد من بودم. او در مصاحبه ای، درباره این خاطره با لحن جالبی گفته بود: "باید بپذیریم که ما در هرکاری خوب نیستیم و من برای کارگری در KFC مناسب نبودم".

او در سال 1995 و در سفری که برای انجام یک پروژه راه سازی به آمریکا داشت با اینترنت و کار با کامپیوتر آشنایی پیدا کرد و متوجه شد که در نتیجه جستجوی نام برخی کالاها، اثری از کشور چین نیست درحالیکه نام بسیاری از کشورهای دیگر در آن نتیجه دیده میشد.

جک تصمیم گرفت سایتی ایجاد کند تا با معرفی چین و ارائه اطلاعاتی در این باره کشور خود را به کاربران اینترنت معرفی کند. همین ایده ساده توانست سال‌ها بعد جک ما را به ثروتمندترین فرد چین و یکی از 25 ثروتمند جهان تبدیل کند.

تاسیس کمپانی علی بابا توسط جک ما

جک با استقبال زیادی از سمت کاربران چینی مواجه شد و تصمیم گرفت به جای معرفی چین، فعالیت خود را به نفع اقتصاد این کشور گسترش دهد. بنابراین فروشگاهی اینترنتی ایجاد کرد تا خدمات فروش و انتقال کالا را برای شرکت‌های خصوصی انجام دهد که این اقدام بسیار پرسود و موفقیت آمیز بود.

جک ما در آن زمان حدود 31 سال داشت و هیچ تجربه ای در برنامه نویسی و یا فروش و بازاریابی نداشت. در ادامه این موفقیت و سیاست‌های روبه گسترش شرکت، جک ما نام علی بابا را برای کمپانی خود انتخاب کرد زیرا علی بابا تلفظ راحتی دارد و داستانی است که همه مردم دنیا با آن آشنا هستند.

بنابراین در سال 1999 این شرکت رسما تاسیس شد. علی بابا سیستم مالی مخصوص خود یعنی علی پی (Alipay) را دارد و علاوه بر تجارت الکترونیک، وارد حوزه هایی مانند تکنولوژی هوش مصنوعی و بازارهای مالی دیگر نیز شده است. علی بابا در چین حرف اول را می‌زند و در جهان نیز از رقیبان جدی سایت هایی مانند Amazon و eBay به شمار می‌رود. همچنین بعدها شاخه دیگری از علی بابا به نام Taobao نیز تاسیس شد که بازاری خرده فروش برای تبادل کالا میان مشتریان است.

سیاست‌های کاری جک ما

شاید خیلی دور از انتظار نباشد که جک ما نیز معتقد به سخت کار کردن و نظام کاری حاکم بر چین باشد. جک ما علی رغم همه انتقادات می‌گوید 6 روز در هفته و روزی 10 الی 12 ساعت باید کار کرد زیرا اقتصاد چین، برای سرپا ماندن به چنین تلاشی نیاز دارد. این قانون جک ما به "996" معروف است یعنی از 9 صبح تا 9 شب، 6 روز در هفته.

برخلاف سایر شرکت ها، جک ما سیاست 996 خود را موهبتی می‌داند برای کسانی که در جستجوی کار هستند و خود نیز ساعات کاری طولانی در علی بابا دارد. البته افراد زیادی مانند ایلان ماسک نیز از چنین سیاستی دفاع کرده اند. ایلان ماسک در حاشیه این اتفاقات در توییتر خود نوشت: "سخت کار کردن ضروری است و هیچکس با 40 ساعت کار کردن در هفته به جایی نمی‌رسد".

زندگی جک ما 

جک ما به سرمایه گذاری‌های طولانی مدت اعتقاد بسیاری دارد و به گفته خود، به دنبال ایجاد تحولاتی جدی در نظام کاری و آموزشی جوانان است. یک ضرب المثل چینی می‌گوید: "اگر یک سال موفقیت می‌خواهی دانه بکار. اگر ده سال موفقیت می‌خواهی درخت بکار. اگر صد سال موفقیت می‌خواهی مردم را پرورش بده".

این دقیقا همان چیزی است که جک ما برای زندگی خود می‌خواهد. او اخیرا و در سن 55 سالگی با سرمایه ای حدود 40 میلیون دلار تصمیم خود مبنی بر کناره گیری از مدیریت گروه علی بابا را اعلام کرد. جک ما اعلام کرد که به همراه شرکای خود در علی بابا، مدرسه ای در چین تاسیس خواهد کرد و دوره تحصیلی 15 ساله ای برای کودکان ارائه خواهد داد.

او گفته :"می خواهم به بچه‌ها درس انسان بودن بیاموزم. آن‌ها باید با یادگیری شفقت و مسئولیت پذیری، به شهروندانی جهانی تبدیل شوند". او همچنین عاشق هنرهای رزمی چینی است و همواره زندگی شخصی بی حاشیه ای داشته و مانند بسیاری از افراد موفق، از دل فقر و یک زندگی معمولی ایده‌های بزرگ خود را بیرون کشیده و عملی کرده است.

جک دو جمله معروف دارد:

• "وقتی باد بوزد گاو هم پرواز می‌کنند اما وقتی باد از وزش بیفتد، سقوط می‌کند و می‌میرد. گاو نمی‌تواند خود را تغییر دهد. شما خود را تغییر دهید تا وقتی باد از وزش افتاد، زنده بمانید".
• "ما برای بعضی کارها ساخته نشده ایم. کارهای کوچکی که جای آن‌ها را با اهداف بزرگ پر خواهیم کرد".

به راستی در این لحظه از زندگی، چند نفر از ما درحال تبدیل کارهای کوچک به اهداف بزرگ هستیم؟

نویسنده

ریحانه یزدانی

شاید به ساخت یک اثر هنری فکر کنیم و یا بخواهیم بلندترین قله ها را فتح کنیم؛ ما هنوز نمی دانیم از زندگی چه چیزی را بیشتر از همه می خواهیم. پس هر کاری که از دستتان بر می آید برای زندگی انجام دهید و سرانجام قلب تان، این انتخاب بزرگ را انجام خواهد داد...