انتخاب کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های جاوا اسکریپت موضوعی است که ذهن بسیاری از نوآموزان را مشغول می‌کند. تنوع تعداد و انواع این ابزار ها، ممکن است شما را کمی گیج کند. کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های جاوا اسکریپت هرکدام کاربرد خود را دارند و می‌توانند در آن کاربرد، بهترین باشند.
فراموش نکنید که هیچ کدام از این کتابخانه‌ها و فریم ورک‌ها بهترین یا بدترین نیستند. بلکه تفاوت آنها در نقاط قوت و ضعفی است که آنها را برای استفاده خاصی مناسب‌تر می‌کند. در ادامه‌ی این مقاله، با معرفی بهترین فریم ورک‌های جاوا اسکریپت، با ما همراه باشید.
تفاوت بین Framework و کتابخانه چیست؟
کتابخانه و فریم ورک هر دو یک سری کدها در زبان‌های برنامه نویسی مختلف هستند که توسط توسعه دهنده‌ها یا developerها نوشته شده، تست شده و بهینه شده‌اند تا سایر توسعه دهنده‌ها از آنها در پروژه‌ی خود استفاده کنند. در واقع هدف از ایجاد فریم ورک و کتابخانه این است که بار یکسری کدها را از دوش برنامه نویس بردارند. در بیشتر مواقع از این دو به عنوان یک مفهوم استفاده می‌شود در صورتی که این دو با یکدیگر تفاوت دارند.
کتابخانه یا Library
کتابخانه یک فایل است که مجموعه‌ای از کدها را درون خود دارد و هر زمان در پروژه به متد‌ها و توابع آن احتیاج بود، می‌توان به راحتی آن را فراخوانی کرد. برای مثال Jquery یک کتابخانه است که در صفحات وب برای پیاده سازی یکسری جلوه‌ها در بخش Front-end استفاده می‌شود. برای استفاده از کتابخانه‌ی Jquery ابتدا کدهای آن را از وب سایت دانلود کرده، سپس با استفاده از تگ script آن را در سند HTML، بارگذاری می‌کنیم. و در ادامه هر جایی از پروژه که خواستیم، متد‌های آن را فراخوانی می‌کنیم.
Framework یا چهار چوب
Framework همان‌طور که از نامش پیداست، یک چهارچوب است. این به این معنی است، زمانی که می‌خواهیم از یک فریم ورک در پروژه‌ی خود استفاده کنیم، چهارچوب و اسکلت بندی پروژه بر پایه‌ی آن فریم ورک بنا می‌شود. در واقع فریم ورک برای برنامه نویس بستری را فراهم می‌کند تا بتواند کدهای خود را درون آن بنویسد و این فریم ورک است که تصمیم گیری می‌کند کی و کجا از این کدها استفاده کند.
در نتیجه اگر بخواهیم از فریم ورک در پروژه استفاده کنیم، باید در ابتدای پروژه این کار را انجام دهیم در صورتی که از کتابخانه در هر زمان که احساس نیاز کردیم، می‌توانیم استفاده کنیم. همچنین از چند فریم ورک به طور همزمان نمی‌توانیم در یک پروژه استفاده کنیم. این در حالی است که می‌توانیم از چندین کتابخانه به صورت یکجا در پروژه‌ی خود استفاده کنیم.
کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های Front-End وب
در حدود سال‌های 1999 این ایده که اپلیکیشن هایی مانند اپلیکیشن‌های دسکتاپی در وب ایجاد شوند شکل گرفت. این علاقه پس از آن بود که ابزارها و امکاناتی مانند ajax به دنیای وب راه پیدا کرد. در ابتدا باید این کار با کدهای خام جاوا اسکریپت انجام می‌شد. یک عمل وقت گیر و طاقت فرسا! چرا که برای یک انیمیشن ساده باید چندین خط کد نوشته می‌شد.
سپس نوبت به کتابخانه‌ها و فریم ورک هایی مانند JQuery، Mootools.js و Prototype.js رسید تا به میدان جاوا اسکریپت بیایند. اما آنها برای ادامه مسیر توسعه وب، نقطه ضعف‌های بسیاری داشتند. هنوز میزان تکرار در کدها زیاد بود و برای وظایف کوچک خطوط کد نسبتا زیادی نوشته می‌شد. به این ترتیب کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های جاوا اسکریپتی قدرتمندی به میدان رقابت وارد شدند. در این بخش از مقاله قصد داریم تعدادی از این کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های Front-End را به شما معرفی کنیم.
فریم ورک Angular.js
Angular.js یک فریم ورک جاوا اسکریپتی است که با استفاده از آن می‌توانید کدهای HTML خود را غنی کنید. مثلا می‌توانید از تگ‌های جدیدی استفاده کنید که خودتان تعریف میکنید. در حالت عادی برای نوشتن Front-end پروژه‌ها شما با یک سری تگ‌های HTML ساده سر و کار دارید. اگر بخواهید صفحه خود را تعاملی کنید مجبورید که این کار را با استفاده از جاوا اسکریپت خام انجام دهید. البته با صرف وقت معمولا زیاد!
اما با عرضه فریم ورک Angular.js توسط گوگل، می‌توانید از مجموعه‌ای از ابزارهای جاوا اسکریپتی استفاده کنید. با این فریم ورک شما می‌توانید تحت معماری MVC، کدهای Front-end پروژه را بنویسید.
کتابخانه React
تصور کنید می‌توانستیم هر صفحه وب را به بخش‌های کوچک تقسیم کنیم. هر کدام از آن بخش‌ها این قابلیت را داشته باشند که در پروژه بارها استفاده شوند. بدون اینکه مجبور باشیم هر بار دوباره آنها را کدنویسی کنیم. بگذارید اسم این بخش‌های کوچک را کامپوننت (Component) بگذاریم. ایده‌ی کتابخانه‌ی React از طرف فیسبوک ایجاد شد و Component-Based است به این معنی که به ما این امکان را می‌دهد، Componentهای محصور شده‌ای را ایجاد کنیم که state خود را مدیریت کنند، سپس آنها را برای ایجاد رابط کاربری پیچیده تنظیم کنیم.
بعد از معرفی مفهوم کامپوننت و استفاده از آن توسط [ltr]Angular ،React [/ltr] در نسخه‌ی دوم خود از آن استفاده کرد. بنابراین مفهوم کامپوننت مفهومی مشترک بین این دو ابزار جاوا اسکریپتی است. اما در این صورت تفاوت این دو ابزار در چه چیزی است؟ در واقع React فقط یک کتابخانه کم حجم جاوا اسکریپتی است. در حالی که Angular یک فریم ورک است. این یعنی بر خلاف Angular در React برای اتصال کامپوننت‌ها و... احتیاج به استفاده از ماژول‌های جانبی داریم. مزیت این کار آزادی در انتخاب این ماژول‌های جانبی است. یعنی ما می‌توانیم بهترین ابزار و مناسب‌ترین آنها را نسبت به پروژه‌ی خود انتخاب کنیم.
فریم ورک Vue.js
Vue.js یک فریم ورک برای ساخت رابط کاربری است و همچنین برای ساخت اپلیکیشن‌های تک صفحه ای وب یا SPAها نیز به کار می‌رود. ساختار Vue.js آنقدر راحت است که کدنویسان تازه کار یا طراحان وب به راحتی می‌توانند از آن استفاده کنند.
فریم ورک Aurelia یکی از فریم ورک‌های جاوا اسکریپت
این فریم ورک آخرین نسخه از جاوا اسکریپت می‌باشد که می‌توان از آن برای ساخت هر رابط کاربری، برای مثال رابط کابری وب، برنامه‌های موبایل و نرم افزار‌های دسکتاپ استفاده کرد. این فریم ورک را در واقع می توان نسل بعدی فریم ورک‌ها برای توسعه وب سایتهای قدرتمند دانست. فریم ورک Aurelia می‌تواند Html را متناسب با اهداف مختلف گسترش دهد.
فریم ورک Ember
فریم ورک Ember.JS در سال ۲۰۱۵ وارد بازار نرم افزار شد و از آن پس به دلیل کاربردهای فراوانی که داشت محبوبیت بسیار زیادی در میان برنامه نویسان وب پیدا کرد. از جمله ویژگیهای این فریم ورک قدرتمند جاوا اسکریپت، می توان به پشتیبانی از دو روش data binding اشاره کرد که باعث می‌شود تا این فریم ورک تبدیل به یک پلتفرم فوق العاده برای مدیریت رابط‌های کاربری پیچیده شود. سایتهای پرطرفداری همچون Linkedln، Netflix، Nordstorm و ... از این فریم ورک فوق العاده قدرتمند جاوا اسکریپت برای ساخت وب سایت شان استفاده کرده اند.
فریم ورک Gatsby
فریم ورک Gatsby یک فریم ورک برپایه‌ی React و GraphQl است .این فریم ورک از بهترین قسمت‌های React مانند React Router و webpack به علاوه‌ی چندین ویژگی GraphQl استفاده می‌کند. در نتیجه می‌توانیم سایت خود را بر پایه‌ی React ساخته و سپس یک فایل استاتیک Build تولید کنیم. همچنین این فریم ورک دارای چندین افزونه می‌باشد که با استفاده از آنها می‌توانیم پروژه‌های خود را به راحتی استارت بزنیم.
فریم ورک Nuxt.js
Nuxt.jsیک فریم ورک قدرتمند بر پایه‌ی Vue.js و Node.js است که قابلیت رندر شدن سمت سرور را دارد. Nuxt یک فریم ورک بسیار قوی برای نرم افزار‌های وب سایت است. با این حال کارکردن با آن مانند Vue بسیار ساده است. همچنین این فریم ورک به صورت open source ارائه شده و این فریم ورک برای توسعه‌ی سمت سرور سایت هایی که با vue.js پیاده سازی شده‌اند مناسب است.
فریم ورک Next.js
Next.js شبیه Gatsby است. هر دو از قوانین نوشتاری React استفاده می‌کنند. اما بزرگترین تفاوت این دو در این است که Next دارای (SSR (Server Side Renderer است در حالی که فریم ورک Gatsby دارای SSG است.
فریم ورک Mithril
این فریم ورک یک فریم ورک سمت کاربر می‌باشد که بیشتر برای طراحی اپلیکیشن‌های تحت وب تک صفحه ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجایی که توابع این فریم ورک جاوا اسکریپت از کلاس اصلی آن گرفته نشده اند اجرای آن بسیار راحت‌تر از اجرای سایر فریم ورک‌های جاوا اسکریپت می‌باشد. حجم این فریم ورک بسیار پایین است و کمتر از ده کیلو بایت می‌باشد. این فریم ورک دارای سرعت بسیار زیادی می‌باشد و برای شما امکانات مسیریابی و همین‌طور خدمات XHR را فراهم می‌کند. برخی از ویژگیهای این فریم ورک بسیار مشابه فریم ورک React است.
فریم ورک Svelte
فریم ورک Svelte یک فریم ورک بسیار خوب است که یک مسیر متفاوت از vue و React را طی می‌کند. این فریم ورک زمانی که کدها در مرحله‌ی اجرای تولید قرار می‌گیرند، آنها را به کد خالص جاوا اسکریپت (js vakilla) که شامل کتابخانه‌های third-party و تمام کدهای third-party است، تبدیل می‌کند.
کتابخانه backbone
این فریم ورک یکی از مشهور‌ترین فریم ورک‌های این زبان برنامه نویسی است. یادگیری و کار کردن با آن بسیار راحت می‌باشد. کاربرد این فریم ورک معمولاً در ساخت اپلیکیشن‌های تحت وب تک صفحه ای است. از آنجایی که این فریم ورک با این ایده ساخته شده است که تمامی توابع سمت سرور آن باید درون یک API قرار گیرند می‌توان از این فریم ورک استفاده کرد تا با نوشتن کدهای کمتر از توابع بیشتری استفاده کرد.
فریم ورک Gridesome
این فریم ورک یکی دیگر از فریم ورک‌های قدرتمند برای Vue.js است. از این فریم ورک اغلب برای ساخت سایت‌ها و اپلیکیشن‌های سریع ، با استفاده از قوانین نوشتاری Vue استفاده می‌شود.
کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های Back-End وب
شکی نیست که زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت در سمت client یک زبان بی رقیب است. این به آن معنی است که برنامه نویسان، خصوصا برنامه نویسان Front-end ناگزیر به یادگیری جاوا اسکریپت هستند. فرض کنید می‌توانستید با استفاده از راهی، با همان زبانی که احتمالا یاد گرفته‌اید سمت سرور برنامه بنویسید. این امکانی است که به تازگی و با ورود Node.js به ما داده شده است.
Node.js: محیط اجرا جاوا اسکریپت
Node.js یک محیط اجرا برای جاوا اسکریپت است. گفتیم که موتور اجرای جاوا اسکریپت بر روی مرورگر کروم V8 نام دارد. Node.js این موتور را خارج از مرورگر اجرا می‌کند. با این کار زبان جاوا اسکریپت را به بیرون از مرورگر می‌کشاند. حالا جاوا اسکریپت می‌تواند مانند زبان هایی مثل جاوا و پایتون در هر جایی اجرا شود.
با اجرای Node.js بر روی سرور می‌توانیم از جاوا اسکریپت به عنوان یک زبان سمت سرور استفاده کنیم. این یعنی که می‌توانیم با استفاده از جاوا اسکریپت علاوه بر Front-end، در Back-end پروژه‌ها کد بنویسیم. در واقع کاربرد اصلی Node.js ایجاد قابلیت استفاده از جاوا اسکریپت به عنوان یک زبان سمت سرور مانند PHP است.
فریم ورک Express.js
Express.js یا به اختصار Express یک فریم ورک بسیار سبک و کوچک برای اپلیکیشن‌های وب Node.js است. اگر برای برنامه نویسی Back-end از فریم ورک Node.js استفاده میکنید، استفاده از این فریم ورک تقریبا اجتناب ناپذیر است. [ltr]Express.js[/ltr]، کار نوشتن مسیر‌ها را در Node.js به شدت آسان و سریع می‌کند.
Meteor: محیط اجرا برای وب
فریم ورک Meteor که با نام‌های Meteor.JS و MeteorJs نیز شناخته می‌شود قسمت‌های مختلف وب سایت شما را از جمله برنامه نویسی Back-end، مدیریت پایگاه داده، اجرای منطق برنامه تحت وب شما، رندر کردن Front-end اپلیکیشن تحت وب شما را پشتیبانی می‌کند .و شما برای انجام هر یک از این عمل‌ها می‌توانید از فریم ورک meteor استفاده کنید.
کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های موبایل و دسکتاپ
در ابتدا برای ساخت اپلیکیشن‌های هر پلتفرم نیاز بود زبان‌های Native یا بومی آن پلتفرم آموخته شود. معمولا برنامه نویسی با آنها مشکل بود. اگر احتیاج به ساخت اپلیکیشن برای چندین پلتفرم بود، توسعه شان هزینه و زمان و نیروی انسانی بیشتری می‌طلبید. بنابراین نیاز به یک زبان مشترک(کراس پلتفرم) برای یک بار کد نوشتن و اجرا در چندین پلتفرم احساس شد. این زبان مشترک جاوا اسکریپت بود!
با استفاده از کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های جاوا اسکریپت شما می‌توانید با یادگیری یک زبان برنامه نویسی، برای IOS و اندروید؛ یا برای ویندوز، مک و لینوکس همزمان برنامه بنویسید. در اینجا به معرفی معروف‌ترین ابزارهای برنامه نویسی جاوا اسکریپتی کراس پلتفرم اپلیکیشن‌های موبایل و دسکتاپ می‌پردازیم.
فریم ورک React Native
React Native فریم ورکی است که توسط آن می‌توانید با استفاده از جاوا اسکریپت به صورت کراس پلتفرم اپلیکشن موبایل بسازید. این به آن معنی نیست که اپلیکیشن‌های React Native قرار است در داخل یک WebFrame در موبایل اجرا شوند. کامپوننت‌های React Native به صورت کامل به کد Native هر پلتفرم ترجمه می‌شوند. همچنین ظاهر کامپوننت‌ها در اندروید و IOS کاملا بومی است.
استفاده از این روش هزینه‌های تولید اپلیکیشن را به شدت کاهش می‌دهد. همین‌طور زمان توسعه اپلیکیشن به طور قابل ملاحظه‌ای کم می‌شود. و بلاخره به دلیل استفاده از زبان جاوا اسکریپت به جای جاوا و سوئیف یا Objective-c کار کدنویسی راحت‌تر می‌شود.
فریم ورک Electron.js
فریم ورک Electron.js ابزاری است که با استفاده از آن می‌توانید به صورت کراس پلتفرم اپلیکیشن‌های دسکتاپ مخصوص Windows، Mac و Linux بسازید. ایده ساخت این فریم ورک از آنجا به وجود آمد که قرار بود یک ویرایشگر متن کراس پلتفرم برای کدهای جاوا اسکریپت، HTML و CSS ساخته شود. در نهایت پس از تولد Electron.js در سال 2013، ویرایشگر کد Atom با آن ساخته شد.
رابط کاربری اپلیکیشن‌های ساخته شده با Electron.js کاملا بومی شده است. همچنین با استفاده از Electron.js می‌توانید امکاناتی مانند آپدیت اتوماتیک، پیغام‌های خطا و سایر امکاناتی که با اپلیکیشن‌های Native از آنها برخوردارید، در اپلیکیشن جاوا اسکریپتی خود داشته باشید.
بهترین فریم ورک‌های جاوا اسکریپت کدامند؟
در این مقاله به بررسی برخی از مشهور‌ترین و محبوب‌ترین کتابخانه‌ها و فریم ورک‌های جاوا اسکریپت پرداختیم. با استفاده از جاوا اسکریپت می‌توانیم چه برای اپلیکیشن‌های وب سمت سرور و سمت کلاینت، چه اپلیکیشن‌های موبایل و چه اپلیکیشن‌های دسکتاپ برنامه بنویسیم. برنامه نوشتن با این ابزارها هزینه‌های مالی، نیروی انسانی و زمانی را به شدت کاهش می‌دهد. همین‌طور دیباگ کدها به دلیل ساختارمندی و استاندارد سازی شده بودن آنها ساده می‌شود. در قسمت‌های بعدی مسیر کلی پیش روی شما برای تبدیل به یک برنامه نویس جاوا اسکریپت حرفه ای را معرفی می‌کنیم. به نظر شما استفاده از جاوا اسکریپت به صورت کراس پلتفرم چه مزایا و معایبی دارد؟
اگر می‌خواهید بیشتر درباره برنامه نویسی جاوا اسکریپت مطالعه کنید مقالات زیر را دنبال کنید
- جاوا اسکریپت چیست؟
- بهترین آموزش جاوا اسکریپت
- پیش نیازهای آموزش جاوا اسکریپت
- شروع یادگیری برنامه نویسی جاوا اسکریپت چگونه است؟
- شرکت‌های بزرگی که از جاوا اسکریپت استفاده می‌کنند!
- راه‌های کسب درآمد با برنامه نویسی جاوا اسکریپت
اگر به یادگیری بیشتر در زمینه جاوا اسکریپت علاقه داری، با شرکت در دوره آموزش جاوا اسکریپت در کمتر از یک سال به یک متخصص JS همه فن حریف تبدیل می‌شوی که آماده‌ی استخدام، دریافت پروژه و یا فول-استک شدن هستی.